Apothekersassistenten en werkdruk in 2000

Het schaarse aanbod van apothekersassistenten en de - op zichzelf beperkte - toename van het geneesmiddelengebruik heeft ertoe geleid dat de werkdruk in de openbare apotheek het afgelopen jaar wederom is opgelopen. Historisch gezien is de werkdruk niet zo hoog geweest als nu. Door het aantrekken van tweede apothekers en hulpmedewerkers zoals bezorgers en administratieve krachten proberen sommige apothekers de capaciteitsproblemen op te vangen. Dit lukt slechts in beperkte mate. Naar verwachting zullen de problemen rond de werkdruk in de apotheek de komende periode alleen maar toenemen. Het ziet er de eerstkomende jaren niet naar uit dat de instroom van apothekersassistenten toereikend zal zijn om te voldoen aan de vraag naar apothekersassistenten. Bovendien gaat de voorkeur van apothekersassistenten steeds vaker uit naar een parttime dienstverband. Het aandeel fulltimers daalde in 2000 van 42,1% naar 38,6%.

Verwerkingsgraad

 De verwerkingsgraad, het aantal voorschriften in relatie tot het aantal apothekersassistenten (omgerekend naar fulltime basis), is een goede maatstaf om te beoordelen hoe het personeelsbestand zich verhoudt tot de werkdruk in de apotheek. In 2000 is de gemiddelde verwerkingsgraad opgelopen tot 13.932 voorschriften per fulltime apothekersassistent. Dit is 1,5% hoger dan in 1999. Bij de berekening van de verwerkingsgraad wordt uitgegaan van de verstrekte WTG- en Buiten-WTG-geneesmiddelen ongeacht of deze vergoed worden door de zorgverzekeraar. Medische hulpmiddelen zoals stoma- en incontinentiematerialen als ook pure handverkoopartikelen worden niet meegeteld bij de vaststelling van de verwerkingsgraad.

Extreem

Begin jaren negentig gold voor apothekersassistenten een 38-urige werkweek. Medio 1996 is hun werkweek verkort tot 36 uur. Om historisch een goed perspectief op de ontwikkeling van de verwerkingsgraad te hebben zijn de cijfers in figuur 1 genormaliseerd op een 36-urige werkweek. De grafiek maakt duidelijk dat de verwerkingsgraad het achterliggende decennium nog nooit zo hoog geweest is als nu.

Seizoensfluctuaties

In zijn algemeenheid is de werkdruk in de apotheek van maand tot maand redelijk constant (figuur 2). Dagelijks verwerkt een gemiddelde apotheek ruim 300 voorschriften. Mede doordat Kerst op maandag en dinsdag viel, was de werkdruk in december het hoogst. In augustus werd er weliswaar het minste aantal geneesmiddelen verstrekt, maar daar staat tegenover dat de personeelsbezetting gedurende de vakantiemaanden ook lager is. De apotheker zal doorgaans naar een zo breed mogelijke vakantiespreiding moeten streven.

Figuur 1: ontwikkeling verwerkingsgraad apothekersassistenten

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 2: index voorschriften per werkdag in 2000 (in %; gemiddelde werkdag = 100%)