Een Data Warehouse voor ziekenhuisapothekers

De Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) verzamelt sinds 1990 gegevens omtrent het gebruik van geneesmiddelen die via de openbare apotheek worden verstrekt. Over het gebruik van geneesmiddelen binnen ziekenhuizen is tot op heden weinig bekend op landelijk en regionaal niveau. Daar gaat dit jaar verandering in komen. In overleg met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers (NVZA) start de SFK dit jaar met het verzamelen van intramurale geneesmiddelengebruikscijfers. De softwarehuizen die informatiesystemen leveren aan ziekenhuisapotheken zijn inmiddels benaderd met het verzoek de hiervoor benodigde programmatuur te ontwikkelen. De door de SFK te verzamelen gegevens zullen aan de ziekenhuisapothekers worden teruggekoppeld via het SFK Data Warehouse. Het SFK Data Warehouse is een grote, gebruiksvriendelijke databank die men lokaal via het internet kan raadplegen, mits men hiertoe geautoriseerd is. De hoofddoelstellingen van dit project zijn:

• het ondersteunen van het zorgbeleid van individuele ziekenhuisapotheken en regionale samenwerkingsverbanden binnen de zorg (zoals het Farmacotherapeutisch Transmuraal Overleg (FTTO) tussen ziekenhuisapothekers, medisch specialisten, openbare apothekers en huisartsen);
• het mogelijk maken van onderzoek op het gebied van farmaco-epidemiologie en farmaco-economie.

Veel interesse onder ziekenhuisapothekers

Om de interesse en de wensen van de doelgroep in kaart te brengen, heeft de SFK onlangs een enquête onder ziekenhuisapothekers uitgevoerd. Ruim 67% van de ziekenhuisapothekers heeft meegedaan aan dit vragenonderzoek. De apothekers die de door de SFK toegezonden vragenlijst niet hebben ingevuld, gaven bij navraag aan dat dit vooral te maken had met tijdgebrek en niet met gebrek aan interesse voor het initiatief. Kortom: de meeste ziekenhuisapothekers volgen het opzetten van een centrale database voor ziekenhuisapothekers met veel interesse.

Driekwart wil meedoen

74% van de respondenten wil meedoen aan het project Farmaceutische Kengetallen Ziekenhuisapotheken (FKZ). 66% hiervan hoopt dat dit op zo kort mogelijke termijn - bij voorkeur in de loop van dit jaar - kan. Twee op de drie ziekenhuisapothekers wil naast periodieke rapportages per post ook actuele informatie kunnen opvragen via het internet zoals openbare apothekers op dit moment kunnen via het SFK Data Warehouse.

Informatiebehoefte

Het merendeel van de respondenten heeft de behoefte om de gegevens van het eigen ziekenhuis te kunnen spiegelen aan de kengetallen van soortgelijke ziekenhuizen. De punten waarop men de cijfers wil spiegelen aan landelijke en regionale kengetallen verschilt van ziekenhuis tot ziekenhuis. Aan informatie op afdelingsniveau wordt over het algemeen niet veel waarde gehecht. Alleen de "operatiekamer" (OK) en "intensive care" (IC) worden vaak genoemd. Veel respondenten geven aan informatie te willen over het voorschrijfgedrag per medisch specialisme (figuur 1). De belangstelling van de ziekenhuisapothekers gaat vooral uit naar gebruikscijfers en niet zo zeer naar kostencijfers. Men ziet het geneesmiddelengebruik het liefst uitgedrukt in Defined Daily Doses (DDD's) en niet in aantallen medicatieopdrachten. Informatie op stofniveau (ATC5) wordt elementair gevonden; informatie op generiek productniveau (combinatie van stof, sterkte en toedieningsvorm) wordt als wenselijk beschouwd. Specifieke interesse bestaat er voor cytostatica en antibiotica. Ook is men geïnteresseerd in eigen bereidingen. Het regionale overleg tussen (ziekenhuis-)apothekers, specialisten en huisartsen geldt voor velen als belangrijke drijfveer voor de informatiebehoefte.

Figuur 1: mate van belangstelling van ziekenhuisapothekers naar geneesmiddelengebruikscijfers per medisch specialisme