Per 1 april 2000 heeft Minister Borst de wettelijke eisen rond de registratie van door medisch specialisten poliklinisch voorgeschreven geneesmiddelen aangescherpt. De Regeling Administratievoorschriften Farmaceutische Hulp verplicht ziekenhuizen er zorg voor te dragen dat op de recepten het specialisme van de voorschrijvend arts als ook het ziekenhuis zelf eenduidig staan aangeven. De openbare apothekers worden geacht om bij aflevering van de poliklinisch voorgeschreven geneesmiddelen deze gegevens te administreren via het apotheekinformatiesysteem. Met deze regeling wil het Ministerie van Volksgezondheid meer inzicht krijgen in de financiële kosten en baten die samenhangen met de geneesmiddelen die door medisch specialisten aan thuisverblijvende patiënten worden voorgeschreven. Daarnaast wil VWS langs deze weg de zogeheten "U-bochtconstructies" tegengaan. Hierbij gaat het om het afwentelen van de kosten van geneesmiddelen die binnen het ziekenhuis worden toegediend en als zodanig eigenlijk onder het ziekenhuisbudget behoren te vallen.

Geen vliegende start

De registratie van poliklinische receptuur heeft geen vliegende start gekend. Dit was ook onmogelijk, omdat de openbare apothekers niet over de technische mogelijkheden beschikten om de aanvullende gegevens omtrent het medisch specialisme en het ziekenhuis via het computersysteem in de apotheek te administreren. Sinds het einde van het vorige jaar beschikken vrijwel alle openbare apotheken over de vereiste nieuwe apotheeksoftware. De Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) constateert dat deze nieuwe software bij meer dan 90% van alle openbare apotheken operationeel is.

Ziekenhuizen laten het nog afweten

Dit betekent overigens nog niet dat de poliklinische registratie volledig op orde is. Een goede registratie staat of valt met het vermelden van de juiste informatie op het recept. Heel veel ziekenhuizen laten het wat dat betreft nog afweten. De SFK stelt vast dat in nauwelijks 7% van alle gevallen de vereiste ZorgInstellingsCode (ZIC) op het recept is vermeld. Op basis van deze code kan het apotheekinformatiesysteem een ziekenhuis identificeren. De betreffende code wordt toegekend door Z-Index, een organisatie die zich bezighoudt met het standaardiseren van informatie binnen de zorgsector. Navraag bij diverse ziekenhuizen leert dat onbekendheid met deze wettelijke regeling de belangrijkste oorzaak is voor de gebrekkige medewerking. Sommige ziekenhuizen kiezen uit zuinigheid voor het opmaken van de oude receptenblokjes waarop de extra vereiste informatie ontbreekt.

Mogelijk onderzoek

Bij de registratie van het medisch specialisme van de voorschrijvend arts is het beeld iets gunstiger, zij het dat de informatie ook hier nog veel te wensen over laat. Bij 235.000 van de 1,4 miljoen receptgeneesmiddelen die in december 2000 door medisch specialisten zijn voorgeschreven is de SFK in staat de medische specialisatie van de betrokken arts te achterhalen (figuur 1). Medewerkers van het Ministerie van VWS hebben laten weten dat men binnen het ministerie met de gedachte speelt om binnenkort een onderzoek naar de juiste naleving van de wettelijke administratievoorschriften op te starten.

Figuur 1: poliklinische voorschriften voor een receptgeneesmiddel naar geregistreerd specialisme (december 2000)