De openbare apotheken hebben het afgelopen jaar bijna ƒ 400 miljoen op de uitgaven voor receptgeneesmiddelen bespaard (figuur 1). Dit blijkt uit de meest recente onderzoekscijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen. Het grootste deel van deze besparing, ƒ 321 miljoen, is toe te schrijven aan het doorberekenen van korting in de geneesmiddelenprijzen. In aansluiting op de overeenkomst tussen de KNMP en de Minister van Volksgezondheid berekenen apothekers per 1 januari 2000 een korting van 6,8% door in de geneesmiddelenprijzen. In 1999 was dit kortingspercentage nog beperkt tot 3,5%. Als gevolg van deze kortingsmaatregel berekende een gemiddelde openbare apotheek het afgelopen jaar ƒ 200.000 aan apotheekinkomsten door aan de zorgverzekeraar.

Door het afleveren van goedkopere generieke en parallel-geïmporteerde geneesmiddelen hebben de apotheken naast bovengenoemde prijskorting nog eens ƒ 72 miljoen bespaard. Ondanks het feit dat de apotheken steeds meer generieke geneesmiddelen afleveren, loopt de hieruit voortvloeiende besparing in de achterliggende jaren terug.

Toename gebruik generiek

In het jaar 2000 zijn er weer meer generieke geneesmiddelen door openbare apotheken verstrekt dan het jaar daarvoor (figuur 2). Van alle gebruikte receptgeneesmiddelen betreft inmiddels 41,3% een generiek geneesmiddel. In 1995 werd in nauwelijks 28% van de gevallen een merkloos receptgeneesmiddel afgeleverd. In verhouding tot andere Europese landen is de acceptatiegraad van generieke geneesmiddelen in ons land opvallend hoog.

Het aandeel van parallel-geïmporteerde geneesmiddelen heeft zich het afgelopen jaar gestabiliseerd op een niveau van 7,5%.

Prijsconcurrentie

Voor geneesmiddelenproducenten bestaan er op dit moment weinig prikkels om elkaar te beconcurreren via de geneesmiddelenprijs. Bepaalde wettelijke prijsregels zijn eerder remmend voor de prijsconcurrentie dan bevorderlijk. Dit heeft onder meer tot gevolg dat het prijsverschil tussen merkgeneesmiddelen en merkloze geneesmiddelen de achterliggende jaren is teruggelopen van 20 tot 5%. Als gevolg hiervan levert het afleveren van generieke geneesmiddelen minder besparing op.

In 1995, toen er aanmerkelijk minder generieke geneesmiddelen werden verstrekt, realiseerden de apotheken nog een substitutiebesparing van 4,2% op de totale geneesmiddelenkosten. Terwijl er nu verhoudingsgewijs anderhalƒ keer zo veel generieke geneesmiddelen worden verstrekt, is de substitutiebesparing teruggelopen tot 1,4% van de geneesmiddelenkosten.

Figuur 1: kostenbesparing door apotheken (miljoenen ƒ, incl. BTW)

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 1: aandeel generiek (in voorschriften) bij receptgeneesmiddelen die via de openbare apotheek zijn verstrekt