De Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) constateert dat er gedurende het eerste halfjaar van 2000 sprake is van een beheerste toename van de geneesmiddelenuitgaven. De uitgaven voor receptgeneesmiddelen vallen in de betreffende periode 7,9% hoger uit dan gedurende de eerste zes maanden van het vorig jaar. Bij de door de zorgverzekeraar voor vergoeding in aanmerking komende geneesmiddelen waarvoor een recept niet strikt noodzakelijk is, is er sprake van een uitgavendaling. De uitgaven voor deze middelen namen af met 5,7%. Deze daling houdt verband met de zogeheten "1 september"-maatregel. Per 1 september 1999 zijn de vergoedingscriteria bij de geneesmiddelen uit de laatstgenoemde categorie aangescherpt. De kosten van deze geneesmiddelen worden in beginsel alleen nog vergoed door de zorgverzekeraar, als de arts het middel voor chronisch gebruik voorschrijft.

Per saldo zijn de totale uitgaven voor geneesmiddelen die vallen binnen de kaders van het wettelijk verzekerde geneesmiddelenpakket gestegen met 6,8%.

Ruim onder structureel niveau

De toename van 6,8% ligt beduidend onder het structurele groeipercentage van 11 tot 12% dat de SFK voor de achterliggende jaren heeft vastgesteld voor de ontwikkeling van de geneesmiddelenuitgaven. Recent meldde het College voor Zorgverzekeringen nog te verwachten dat de geneesmiddelenuitgaven de komende jaren met bijna 13% per jaar zullen stijgen.

De belangrijkste verklaring voor de beheerste groei die zich dit jaar aftekent, ligt bij de verhoging van het 'claw back'-percentage van 3,5% naar 6,82% (tot een maximum van ƒ 15 gulden per verstrekt geneesmiddel) per 1 januari van dit jaar. Het 'claw back'-percentage is het kortingspercentage dat apothekers wettelijk verplicht zijn door te berekenen in de prijzen van receptgeneesmiddelen.

Daarnaast stelt de SFK vast dat het aantal voorgeschreven receptgeneesmiddelen een toename van 'slechts' 3,5% laat zien, daar waar de afgelopen jaren een toename van het aantal voorschriften van ruim 5% gebruikelijk was. De beperkte toename van het aantal voorschriften is een tendens die zich feitelijk al in de tweede helft van 1999 heeft ingezet.

Geneesmiddelen geen zorgenkindje

In de maand juli voorspelde Vektis, het landelijk informatiecentrum van zorgverzekeraars, dat de uitgaven voor de gezondheidszorg dit jaar met zeker 8,5% zullen stijgen. De zorgkosten zouden dan meer dan twee keer zo veel stijgen als in 1999. Volgens Vektis stijgen met name de kosten van de ziekenhuiszorg fors. Afgaand op de halfjaarcijfers van de SFK vormen de geneesmiddelenuitgaven dit jaar nu eens niet het zorgenkindje. De uitgavengroei van 6,8% sluit nauw aan bij de groeimarges van 6 tot 7% waarnaar het Ministerie van Volksgezondheid doorgaans streeft binnen haar begroting.

Figuur 1: geneesmiddelenuitgaven via de openbare apotheek (in miljoenen ƒ, excl. BTW)