29 okt 1999, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 134 Nr 43

Met het driejarenakkoord dat aan het begin van deze maand met de KNMP is gesloten, legt de Minister van VWS een belangrijke basis voor een beheerste ontwikkeling van de apotheekvergoeding voor de komende jaren. In het akkoord zijn niet alleen afspraken met de apothekers gemaakt over het afromen van ƒ 425 miljoen aan inkoopvoordelen, maar ook over het aanpassen van de receptregelvergoeding bij een stijgend aantal receptregels. Overeengekomen is dat jaarlijks de ontwikkeling van het aantal voorgeschreven WTG-geneesmiddelen wordt verwerkt in het tarief dat de apothekers in rekening mogen brengen. De zogeheten "vast-variabel"-systematiek voorkomt enerzijds dat VWS geconfronteerd wordt met een ongebreidelde groei van de uit te keren receptregelvergoeding. Anderzijds sluit de methodiek aan bij het uitgangspunt dat het afhandelen van mèèr receptregels leidt tot mèèr werk (en dus kosten) in de apotheek.

Toch budgettaire problemen

Ondanks de financiële zekerheden en besparingen die de Minister van Volksgezondheid met deze meerjarenafspraak gecreëerd heeft, ziet het er toch naar uit dat zij binnen afzienbare tijd geconfronteerd wordt met aanzienlijke tekorten op het geneesmiddelenbudget. Met name de verschuiving in het geneesmiddelengebruik naar (nieuwere) duurdere geneesmiddelen is hiervan de oorzaak. Hoewel overheidsmaatregelen de afgelopen jaren hebben geleid tot een algehele prijsverlaging van mèèr dan 20 %, zijn de gemiddelde kosten van een afgeleverd WTG-geneesmiddel gestegen van ƒ 32,46 in 1991 tot ƒ 43,74 in 1998 (figuur 1). In 1999 zet deze stijgende lijn verder door ondanks de aangescherpte clawback-maatregel. De Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) voorziet dat de geneesmiddelenkosten (exclusief de apotheekvergoeding) dit jaar met ruim een half miljard gulden zullen toenemen.

Mission impossible

Op basis van de waarnemingen over de eerste helft van 1999 heeft de SFK een prognose gemaakt aangaande de belangrijkste kostenstijgers voor dit jaar. Het blijkt dat van de bovengenoemde kostenstijging van een half miljard gulden ƒ 366 miljoen is toe te schrijven aan slechts zes geneesmiddelengroepen. Binnen deze groepen is de kostentoename ook weer terug te voeren op een selecte groep geneesmiddelen. Zo zijn de middelen Losec en Lipitor elk al goed voor èèn % stijging van de totale geneesmiddelenkosten. De middelen die vermeldt zijn in tabel 1 hebben met elkaar gemeen dat ze beduidend duurder zijn dan gemiddeld en over het algemeen relatief kort op de markt verkrijgbaar zijn. Met het toelaten van nieuwe geneesmiddelen tot het wettelijk verzekerde geneesmiddelenpakket ziet het ernaar uit dat de geneesmiddelenuitgaven de komende jaren ondanks alle bezuinigingsmaatregelen misschien wel sterker zullen stijgen dan voorheen. Als de politiek geen extra financiële armslag biedt om deze ontwikkeling te kunnen bekostigen, zal de Minister van VWS voor een vrijwel onmogelijke taak staan. (Tabel 1)

Tabel 1: prognose belangrijkste kostenstijgers 1999