Nederlandse apotheken maken jaarlijks 6,2 miljoen apotheekbereidingen. Dit is 5,5 % van alle voorschriften die door de apotheken wordt afgeleverd. Een gemiddelde apotheek levert dagelijks 15 apotheekbereidingen af. De materiaalkosten voor apotheekbereidingen bedragen gemiddeld ƒ 3,24 per voorschrift.

Exacte kosten

Het is moeilijk te berekenen hoeveel de exacte kosten van een apotheekbereiding bedragen omdat het lastig is om te bepalen welke kostenposten wel en niet meegenomen moeten worden in de berekening. Een grote kostenpost bij apotheekbereidingen is het uurloon van de apothekersassistent. Binnen de verwerkingstijd van een apotheekbereiding vallen activiteiten als:

• het bij elkaar zoeken van alle benodigdheden;
• de documentatie;
• het daadwerkelijk bereiden van het geneesmiddel;
• het verpakken en etiketteren;
• de controle.

Bij onderstaande berekening van de kosten gaat de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) uit van een minimale verwerkingstijd van 30 minuten. Uitgaande van het gemiddeld uurtarief van apothekersassistenten van ƒ 66,90 (inclusief overheadkosten) bedragen de kosten van een apotheekbereiding dus ƒ 33,45 loonkosten + ƒ 3,24 materiaalkosten = ƒ 39,70 per recept. Het is duidelijk dat de apotheekvergoeding van ƒ 11,20 per recept niet toereikend is om deze kosten te dragen. Het is daarom van belang dat de apotheker naast apotheekbereidingen ook voldoende handelsproducten blijft afleveren.

Uitzonderingsgevallen

Hoewel ouderen meer geneesmiddelen gebruiken dan jongeren signaleert de SFK bij apotheekbereidingen geen duidelijk verschil in gebruik naar leeftijdsgroep. Een verklaring hiervoor is dat de patiënten die apotheekbereidingen gebruiken uitzonderingsgevallen zijn. Omdat deze patiëlen niet goed geholpen kunnen worden met geregistreerde geneesmiddelen is maatwerk nodig. Zo kunnen bijvoorbeeld de sterktes van sommige geneesmiddelen voor jonge kinderen te hoog zijn. De apotheker moet het geneesmiddel in een lagere sterkte dan zelf bereiden. Ook zijn er patiënten die de geregistreerde geneesmiddelen niet goed kunnen doorslikken. Het is dan nodig om het geneesmiddel bijvoorbeeld via een sonde of infuus toe te dienen.

Ongeveer de helft van de afgeleverde apotheekbereidingen is niet gestandaardiseerd. Apotheken gebruiken daarom eigen codes om het recept in te voeren in het apotheeksysteem. Van een groot aantal afgeleverde apotheekbereidingen kan de SFK daarom niet achterhalen wat voor geneesmiddel het precies is geweest. De geneesmiddelen waarvan dat wel bekend is vallen voornamelijk in de geneesmiddelengroep dermatologica (figuur 1).

Figuur 1: voorgeschreven apotheekbereidingen naar soort geneesmiddel, 1998