Benigne prostaathyperplasie (BPH) is een goedaardige vergroting van de binnenste zone van de prostaat. Iedere man boven de 50 jaar heeft een zekere mate van prostaatvergroting. Dit houdt niet in dat ook iedere oudere man hierbij klachten heeft. Mannen die wel ernstige plasklachten hebben door BPH kunnen behandeld worden met geneesmiddelen of door een operatieve ingreep.

Geneesmiddelen die bij BPH gebruikt worden zijn Alpha-I- blokkers en 5-alpha-reductase-remmers. In 1998 is er via de openbare apotheken voor ƒ 34,1 miljoen (320.000 verstrekkingen) aan deze middelen besteedt (tabel 1). Omdat prostaatklachten voornamelijk bij oudere mannen voorkomen is het niet verwonderlijk dat deze geneesmiddelen ook voornamelijk door ouderen worden gebruikt. Tweederde deel van de voorschriften voor deze middelen zijn voor mannen van 65 jaar of ouder (figuur 1).

Afgaand op de toename van het aantal verstrekkingen van BPH-geneesmiddelen van 24,1 % is er sprake van een opvallende toename van (gesignaleerde) prostaatklachten bij ouderen. De toegenomen klachten hebben in 1998 geleidt tot een stijging van de geneesmiddelenuitgaven van ƒ 6,9 miljoen.

Er zijn twee operatietechnieken die veel worden toegepast bij BPH. Dit zijn transurethrale resectie (waarbij een deel van de prostaat via de plasbuis wordt weggehaald) en open prostatectomie (waarbij het klierweefsel van de prostaat dat de plasbuis dichtdrukt via een snee in de buikwand wordt verwijderd).

Prostaatkanker

BPH is een goedaardige prostaatvergroting en dus geen prostaatkanker. Prostaatkanker wordt, volgens het Nederlands Instituut voor Zorg en Welzijn, jaarlijks bij ruim 3.000 mannen vastgesteld. Ruim tweederde van hen is 70 jaar of ouder. Hoe prostaatkanker wordt behandeld hangt af van de lichamelijke conditie van de patiënt en of de kanker is uitgezaaid of niet. Jaarlijks overlijden er, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek, 2.370 mannen aan prostaatkanker. Dit is 3,5 % van totaal aantal sterfgevallen van mannen. Bij mannen van 80 jaar of ouder overlijdt jaarlijks 5,2 % aan prostaatkanker.

Tabel 1: Top 5 Kosten van geneesmiddelen bij BPH
            Jaar 1998

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 1: afgeleverde geneesmiddelen bij BPH naar leeftijdsgroep
              Jaar 1998