Bij geneesmiddelen kunnen onder meer de volgende categorieën worden onderscheiden:

• specialités
  door de fabrikant ontwikkelde merkgeneesmiddelen waarop een octrooi rust of rustte;
• parallelimport
  merkgeneesmiddelen die buiten het officiële kanaal van de fabrikant geïmporteerd worden uit landen binnen de Europese Unie, waar het prijsniveau lager ligt dan in Nederland;
• generiek
  geneesmiddelen gemaakt naar het voorbeeld van een merkgeneesmiddel waarvan het octrooi is verlopen, die geen merknaam dragen, maar de naam van het werkzame bestanddeel.
• apotheekbereidingen
  geneesmiddelen die in de openbare apotheek bereid worden

Bij WTG-geneesmiddelen (geneesmiddelen die uitsluitend in de apotheek verkrijgbaar zijn met een vaste vergoeding per voorschrift) is het aandeel specialitès beduidend hoger dan bij buiten-WTG-geneesmiddelen (geneesmiddelen die zowel bij de apotheek op recept verkrijgbaar zijn als verkrijgbaar bij de drogist). Het is normaal dat in de WTG-sector meer specialitès worden afgeleverd. Dit komt omdat de WTG-categorie meer recent ontwikkelde geneesmiddelen bevat. Van deze nieuwe geneesmiddelen is het octrooi nog niet verlopen en er zijn dus ook nog geen generieke alternatieven beschikbaar.

Het aandeel generiek bij WTG-geneesmiddelen en buiten-WTG-geneesmiddelen bedroeg in tweede kwartaal van 1997 33,3% respectievelijk 59,3%. In het tweede kwartaal van 1998 zijn deze aandelen gestegen naar 36,7% respectievelijk 61,3%. Een verklaring hiervoor is te vinden in het feit dat een groot aantal parallel-geïmporteerde geneesmiddelen, sinds de invoering van de Wet geneesmiddelprijzen, moeilijk leverbaar zijn. Veel apotheken stappen daarom over op generiek. Een ander verklaring voor de toename van het aandeel generiek is de toename van de substitutie-inspanningen van openbare apotheken.

Het Ministerie van VWS is voornemens om per 1 januari 1998 alle buiten-WTG-geneesmiddelen uit het wettelijk verzekerde pakket te halen. 16% van alle voorschriften die via de openbare apotheek worden geleverd behoort tot de categorie buiten-WTG.

Figuur 1: afgeleverde WTG-geneesmiddelen naar productgroep,
             tweede kwartaal 1998

Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen

Figuur 2: afgeleverde buiten-WTG-geneesmiddelen naar productgroep
             tweede kwartaal 1998