Nadat met name prijsverhogingen van het geneesmiddel Losec de afgelopen maand september hebben geleid tot een verhoging van het algemene prijspeil van geneesmiddelen, heeft de herberekening van maximumprijzen per 1 oktober 1998 niet geleid tot grote veranderingen. De Stichting Farmaceutische Kengetallen constateert dat de bijstelling van de maximumprijzen leidt tot een verhoging van het prijsniveau van 0,3% ten opzichte van de maand ervoor. Dit resulteert in een stijging van de uitgaven aan geneesmiddelen van ƒ 12 miljoen op jaarbasis. Ruim een jaar geleden, in september 1997 had de herijking van de maximumprijzen nog beduidend grotere gevolgen voor het niveau van de maximumprijzen. De maximumprijzen werden toen verhoogd als gevolg van de forse koersstijging van het Britse pond. De geneesmiddelenleveranciers hebben deze verhoging in ruime mate benut, met als gevolg dat de geneesmiddelenprijzen toen gemiddeld 2,3% stegen.

De maximumprijs is gebaseerd op het gemiddelde prijsniveau in de ons omringende landen: België, Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Periodiek worden de maximumprijzen door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) herijkt op het actuele prijsniveau in deze landen. Per 1 oktober 1998 heeft zo'n herijking plaatsgevonden.

Dat er sprake is van slechts een marginale verhoging van de maximumprijzen wordt veroorzaakt door twee factoren die elkaar tegenwerken.

Enerzijds is er sinds de vorige herijking in maart 1998 sprake geweest van een daling van het Britse pond van ruim 7,5%. Dit heeft een verlagend effect op de hoogte van de maximumprijzen. Deze verlaging is opvallend, omdat het ministerie van VWS in het recent verschenen Jaaroverzicht Zorg nog uitgaat van een prijsopdrijvend effect door een hogere Britse pond. Overigens is in navolging van de financiële crises op de aandelenbeurzen het Britse pond sinds de herijking nog verder gedaald.

Anderzijds was het ministerie van VWS genoodzaakt om bij de herijking van 1 oktober 1998 een andere rekenmethodiek toe te passen dan voorheen. Dit is het gevolg van een uitspaak van de Raad van State in een hoger beroepszaak tussen geneesmiddelengroothandel OPG en het Ministerie van VWS. De raad stelde vast dat het ministerie van VWS bij de berekening van de maximumprijzen, in plaats van alle verpakkingen van geneesmiddelen in de ons omringende landen, alleen de goedkoopste verpakkingen meenam. Omdat bij de nieuwe rekenmethodiek nu ook duurdere verpakkingen van geneesmiddelen worden meegenomen heeft dit een verhogend effect voor de maximumprijzen. Het prijsniveau van geneesmiddelen in ons land ligt thans 11,5% onder het prijsniveau van vóór de invoering van de prijzenwet. Het effect van de 4,77% korting die apothekers moeten doorberekenen in de geneesmiddelenprijzen is hierbij buiten beschouwing gelaten (figuur 1).

Figuur 1: prijsontwikkeling van het bestaande geneesmiddelenpakket
              mei 1996 - oktober 1998