Stijgende lijn in gebruik van malariaprofylaxe

Malaria wordt veroorzaakt door infectie van de malariaparasiet, die via een steek van een besmette mug in het lichaam terechtkomt. Malaria komt vooral voor in warme, vochtige landen in Afrika, Azië en Zuid-­Amerika. Er is momenteel nog geen inenting om de ziekte te voorkomen. Afhankelijk van de kans op het oplopen van malaria kunnen reizigers die naar een risicogebied gaan profylactisch antimalariapillen gebruiken. De bijbehorende kosten worden niet vergoed uit het basispakket.

Corona-impact

Sinds het uitbreken van corona in maart 2020 en het daardoor uitblijven van verre vakantiereizen, is het gebruik van profylactisch toegepaste malariamiddelen sterk teruggelopen. Waar het aantal verstrekkingen tot 2020 schommelde tussen de 70.000 en 85.000 per half jaar, viel dit terug naar zo’n 30.000 in de eerste helft van 2020 en lag het ver onder de 10.000 in de twee halve jaren erna.
Vanaf de tweede helft van 2021 werd de stijgende lijn weer ingezet. In 2022 is het gebruik echter nog niet op het niveau van voor de coronaperiode. In de eerste helft van dit jaar verstrekten openbare apotheken 28.000 keer profylactisch een malariamiddel aan 27.000 mensen. Naar verwachting zal het gebruik dit jaar verder toenemen en in de tweede helft uitkomen boven de 30.000 afleveringen.
Het malariamiddel dat verreweg het vaakst profylactisch wordt gebruikt, is de vaste combinatie van proguanil met atovaquon. In de eerste helft van 2022 betrof 91,9% van de verstrekkingen dit middel. Mefloquine werd in 8,0% van de gevallen geleverd en voor de rest (0,1%) gaat het om incidentele verstrekkingen van enkelvoudig proguanil en chloroquine.
In de coronaperiode stond chloroquine in de belangstelling als potentieel middel in de behandeling tegen COVID-19. Hoewel het aantal verstrekkingen van chloroquine in 2020 hoger lag dan normaal, ging het absoluut gezien nog steeds om zeer lage aantallen (<200 verstrekkingen). Bovendien was het piekje van korte duur: vanaf 2021 was het aantal chloroquineverstrekkingen weer terug op het oude niveau.

Toename aantal verstrekkingen malariamedicatie na coronaperiode

Aantal verstrekkingen van malariamedicatie naar geneesmiddel, per half jaar (2018-2022)