Sterke afname gebruik benzodiazepinen

Benzodiazepinen is de verzamelnaam voor de groep slaap- en kalmeringsmiddelen. Deze middelen worden onder meer toegepast bij angstgevoelens, slapeloosheid en epilepsie. Vanwege hun verslavende eigenschappen en verhoogd valrisico wordt in richtlijnen van huisartsen geadviseerd om langdurig gebruik van benzodiazepinen te beperken.
Ter ontmoediging van het langdurig gebruik stelde de overheid per 2009 voorwaarden aan de vergoeding van deze middelen. Gebruikers moeten de benzodiazepines zelf betalen als ze niet aan specifieke voorwaarden voldoen.

Afnemende trend

In lijn met het terughoudende advies neemt het gebruik van benzodiazepinen al jaren af. Uitgedrukt in standaarddagdoseringen (DDD’s) lag het gebruik in 2019 met 149 miljoen DDD’s 4,3% onder het niveau van 2018. Dit is de grootste teruggang in gebruik sinds jaren.
Vooral dat deel van de benzodiazepinen dat voor eigen rekening van de gebruiker komt, nam met 6,4% sterk af. Maar ook het deel dat door de zorgverzekeraar wordt vergoed, liet een afname zien van 2,1%. Sinds 2018 wordt iets meer dan de helft van alle verstrekte benzodiazepinen betaald door de verzekeraar.

Vooral ouderen

In 2019 verstrekten openbare apotheken aan bijna 1,4 miljoen mensen een slaap- of kalmeringsmiddel. Het aantal gebruikers ligt hiermee 3,5% onder het niveau van 2018. Gekeken per hoofd van de bevolking zijn de meeste gebruikers 75 jaar of ouder. In deze groep gebruikte één op de vijf personen een benzodiazepine, tegenover één op de twaalf gemiddeld.
Met name 75-plussers zijn kwetsbaar voor de nadelige effecten van benzodiazepinen. Als zij ook nog bijkomende problematiek hebben, zoals complexe gezondheidsproblemen, zijn ze hiervoor extra gevoelig. Ook deze groep laat in de afgelopen jaren een daling in gebruik zien (-3,4% DDD’s in 2019).

Hoeveelheid verstrekte benzodiazepinen in DDD’s (x miljoen) al dan niet vergoed

Sinds 2018 meer benzodiazepinen betaald door zorgverzekeraar dan door gebruiker