Aantal zelfstandige apotheken in formuleverband groeit weer

Gedurende het afgelopen jaar openden 37 nieuwe apotheken hun deuren, waaronder twee poliklinische apotheken en twee dienstapotheken. Tegenover het aantal van 37 nieuwgevestigde apotheken staan 42 apotheken die hun deuren voorgoed sloten. Eén daarvan was een poliklinische apotheek en één een dienstapotheek. Per saldo staakten in 2017 dus vijf apotheken hun werkzaamheden.
De SFK constateerde een jaar geleden dat in 2016 het aantal formule-apotheken sterk was afgenomen ten gevolge van de overname van Mediq door Brocacef. Hun aantal is in 2017 weer groter geworden, vooral door een stevige groei van de Pluriplus-formule.

Big four

In Nederland zijn vier grote apotheekformules met ieder meer dan tweehonderd aangesloten apotheken. Een apotheekformule bestaat uit een groep apotheken die volgens een bepaald concept is ingericht en worden gefaciliteerd vanuit de centrale organisatie. Ze zijn (veelal) gelieerd aan een groothandel. BENU Apotheken, verbonden aan groothandel Brocacef, is de grootse apotheekformule met aan het begin van dit jaar 300 eigendomsapotheken en 167 zelfstandige formule-apotheken. In 2016 nam Brocacef Mediq over, waardoor Brocacef ook in bezit kwam van de Mediq-apotheken. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) stelde als eis dat Brocacef afstand zou doen van 89 apotheken. De afronding van de herstructurering in 2017 leidde, net als in 2016, tot een daling van het aantal BENU-apotheken.
Met 460 aangesloten apotheken komt Service Apotheek – gelieerd aan groothandel Mosadex – op de tweede plaats. Alle Service Apotheken zijn zelfstandig en niet in eigendom van de groothandel. De Pluriplus-formule neemt met meer dan 330 aangesloten zelfstandige apotheken de derde positie in. Dit zijn er ruim honderd meer dan vorig jaar. Hoewel Pluriplus is verbonden aan groothandel Pluripharm vormen de aangesloten apotheken een inhoudelijk samenwerkingsplatform en zijn niet verplicht om bij die groothandel in te kopen. In tegenstelling tot BENU Apotheek en Service Apotheek zijn de Pluriplus-apotheken niet als zodanig in het straatbeeld herkenbaar. De vierde grote apotheekformule is van groothandel Alliance Healthcare die ongeveer 205 apotheken aan zich bindt, waarvan 60 in eigendom – herkenbaar als Boots Apotheken – en de overige onder de formule Alphega.

Overige formules en ketens

Naast de big four zijn er nog andere formules/ketens waarbij de aangesloten apotheken in gedeeltelijk of volledig eigendom zijn. De grootste daarvan waren begin 2018 de Stichting VNA die (mede-)eigenaar is van 143 apotheken; Medsen heeft er 43, de Verenigde Apotheken Limburg (VAL) 38, Thio Pharma 24 en de Acdapha-groep 20 apotheken.

Aantal openbare apotheken naar eigendom keten, formule of zelfstandig (2013-2017)

In 2017 nauwelijks verandering in verhouding eigendoms-, formule- en zelfstandige apotheken