Aandeel generiek stijgt boven de 70%

In de afgelopen tien jaar is het aandeel generieke geneesmiddelen fors toegenomen. In 2005 verstrekten Nederlandse apothekers in 51,8% van de gevallen een generiek en in 2014 was dat 71,4%. Generieke geneesmiddelen zijn gemaakt naar het voorbeeld van een merkgeneesmiddel waarvan het patent is verlopen en dragen de naam van het werkzame bestanddeel.
Alhoewel recente internationale gegevens ontbreken, hoort Nederland tot de Europese landen met het hoogste percentage generiek. Op basis van cijfers over 2012 horen Duitsland en Engeland met een vergelijkbaar aandeel eveneens tot deze top, maar in de meeste andere Europese landen ligt het aandeel generiek tussen de 25% en de 40%.

Lage kosten

Ondanks dat meer dan zeven van de tien verstrekkingen een generiek geneesmiddelen betreft, genereren ze slechts 16,5% van de geneesmiddelkosten. In 2014 kwamen de kosten van generieke geneesmiddelen uit op € 454 miljoen. Dat is een toename van 9,4% in vergelijking met het jaar daarvoor. Daarmee stijgen de kosten iets sterker dan het volume. Het aantal verstrekkingen en het aantal standaarddagdoseringen (DDD’s) namen, namelijk met 5,9% respectievelijk 4,9% toe. Dat komt door recent patentverloop van een aantal relatief dure spécialités zoals mometason, capecitabine en escitalopram en niet door prijsverhogingen. Integendeel, het prijspeil van generieke geneesmiddelen daalde zelfs. Daarmee kostte een behandeling met een generiek geneesmiddel in 2014 gemiddeld € 2,54 per maand. Tien jaar geleden was dat nog € 6,50.  

Substitutiegraad

Bij die geneesmiddelen waarvoor een generieke variant beschikbaar is, leveren apothekers ook vaker een generiek geneesmiddel af. De substitutiegraad kwam in 2014 uit op 97,1%, terwijl deze in 2013 nog 96,1% was. Met de substitutiegraad wordt de mate bedoeld waarin apotheken een generiek geneesmiddel verstrekken als er een keuze is tussen een generiek middel en een spécialité. De substitutiegraad is het aantal generieke verstrekkingen gedeeld door het totaal aantal verstrekkingen van multisource-geneesmiddelen. Multisource-geneesmiddelen zijn geneesmiddelen waarvan op voorschrijfniveau generieke equivalente varianten van twee of meer leveranciers beschikbaar zijn. Hoger kan de substitutiegraad bijna niet worden. Bij de helft van de multisource-geneesmiddelen is al een substitutiegraad van 100% bereikt en vanwege beperking van substitutie bij bepaalde indicaties of bij patiënt- en productgebonden factoren zal maar een zeer beperkte verhoging haalbaar zijn.  

Figuur 1: Verstrekkingen van receptgeneesmiddelen naar inkoopkanaal, 2005-2014.

Het aandeel generiek ging de afgelopen tien jaar van 52% naar 71%