Veel nieuwe medicatie voor langer dan 15 dagen

In het regeerakkoord is het bestrijden van verspilling in de zorg opgenomen als middel om de stijging van de zorgkosten te beperken. Dit loopt vooral via het digitale meldpunt verspilling in de zorg. Via dit meldpunt kan iedereen door hem of haar ervaren verspilling in de zorg melden. Uit de meldingen komt naar voren dat geneesmiddelen soms voor een langere periode worden voorgeschreven en geleverd dan gewenst en noodzakelijk.

Prescriptieregeling

Vooral bij nieuwe medicatie is de afleverperiode van belang omdat de praktijk leert dat bij 35% van de eerste voorschriften geen vervolgverstrekking komt van een geneesmiddel met dezelfde werkzame stof, sterkte en toedieningsvorm. In de wettelijke prescriptieregeling die tot 2006 van kracht was, was de aanspraak van verzekerden voor nieuwe medicatie beperkt tot maximaal vijftien dagen. Met de introductie van het huidige zorgstelsel in 2006 is deze wettelijke prescriptieregeling komen te vervallen en stelt elke zorgverzekeraar zelf de maximale vergoedingsperiode vast. Hierin hebben ze allemaal een beperking voor de afleverduur van nieuwe medicatie opgenomen, die gelijk is of zeer sterk lijkt op de oude wettelijke prescriptieregeling. Toch verstrekken apothekers met enige regelmaat nieuwe medicatie voor een periode langer dan vijftien dagen. Op basis van de daadwerkelijk voorgeschreven dosering in stuks leveren apothekers 28% van de nieuwe medicatie voor meer dan vijftien dagen af. Bij 8% van de verstrekkingen is de afgeleverde hoeveelheid bestemd voor een langere periode, maar dit is dan wel de kleinst mogelijke verpakking. Ondanks dat patiënten dan misschien ervaren dat ze soms een te grote hoeveelheid geneesmiddelen meekrijgen, is het met de huidige lage geneesmiddelenprijzen meestal niet doelmatig de verpakking aan te breken. Ook voor veel van de overige medicatie die apothekers voor langer dan vijftien dagen verstrekken, is dit niet doelmatig. Bij 15% van de nieuwe medicatie bedragen de geneesmiddelenkosten minder dan € 10 en bij de helft hiervan zelfs minder dan € 2. De duurdere medicatie lijkt vooral bestemd voor chronisch gebruik, maar ondanks de relatief kleine aantallen verstrekkingen heeft eventuele verspilling hier wel de meeste economische impact.

Voorschrijvers

Apothekers geven voorschriften van specialisten meestal voor langere tijd mee dan die van huisartsen. 23% van de nieuw door huisartsen voorgeschreven medicatie is voor meer dan vijftien dagen, terwijl dit aandeel bij specialistenvoorschriften op 41% ligt. Hiervan kan een deel verklaard worden door een verschil in zorgvraag bij huisartsen en specialisten. Zo schrijven huisartsen naar verhouding vaker een antibioticum voor. Na correctie voor deze verschillen geven apothekers nog altijd 33% van de nieuwe medicatie die specialisten voorschrijven voor meer dan vijftien dagen mee.

Figuur 1: Verstrekkingen van nieuwe medicatie naar afleverduur

28% van de nieuwe medicatie is voor meer dan 15 dagen