Therapietrouw bij diabetes 82%

Halverwege 2014 telde Nederland ruim 800.000 gebruikers van geneesmiddelen bij suikerziekte (diabetes mellitus). De stijging ten opzichte een jaar eerder bedraagt ongeveer 2,5%. Gebruikers van geneesmiddelen bij diabetes kunnen worden onderverdeeld in personen die uitsluitend insulines en -analogen toepassen (15,5%), personen die uitsluitend orale antidiabetica gebruiken (67%) en personen die beide nodig hebben (17,5%).

Beter algoritme

Voor gebruikers van orale antidiabetica is het trouw innemen van hun medicatie belangrijk. Daarom wordt ook aan deze groep geneesmiddelen aandacht besteed in de therapietrouwrapportage.
In de rapportage wordt therapietrouw per patiënt berekend door in de meetperiode het aantal dagen waarvoor het geneesmiddel in totaal is verstrekt (teller), te delen door het aantal dagen vanaf de eerste verstrekking van het middel in die periode tot aan het einde van de meetperiode (noemer). Uitgedrukt als een percentage wordt dit ook wel de ‘dekking’ genoemd. Bij een dekking van 80% of hoger wordt een gebruiker van orale antidiabetica als therapietrouw beschouwd. Door deze manier van berekenen worden stoppers in principe ook als niet-therapietrouwe patiënten gekenmerkt. Personen, waarvan uit het algehele geneesmiddelengebruik blijkt dat ze enige tijd geen gebruik maken van de apotheek, worden daarentegen niet als therapie-ontrouw gekenmerkt, maar worden uitgesloten. Dit is bijvoorbeeld het geval als ze tijdelijk in een instelling zijn opgenomen, of voor langere tijd op vakantie zijn.
Binnen de therapietrouwrapportage is de berekening voor orale antidiabetica anders dan voor andere geneesmiddelen. Als iemand twee geneesmiddelen uit dezelfde therapeutische (sub)groep krijgt, is het gebruikelijk om deze in de berekening als één geneesmiddel te beschouwen. Er wordt daarbij vanuit gegaan dat in die situatie iemand van het ene middel op het andere is overgestapt. Bij orale antidiabetica is het vaak juist de bedoeling dat beide geneesmiddelen tegelijkertijd worden gebruikt, waarbij een uitzondering geldt voor combinaties van middelen uit de ATC4-groepen A10BA en A10BD die niet naast elkaar gebruikt mogen worden. Daarom heeft de KNMP een algoritme ontwikkeld waarbij orale antidiabetica die gelijktijdig worden gebruikt, ieder afzonderlijk meetellen bij de berekening van therapietrouw. Sommige patiënten kunnen daardoor als mogelijk niet therapietrouw worden beschouwd, terwijl ze dat bij de gebruikelijke methode wel zouden zijn.

Therapietrouw

Bepaald volgens de criteria uit de therapietrouwrapportage blijkt 82% van alle gebruikers van orale antidiabetica therapietrouw. Dat is een gemiddelde dat niet geldt voor alle leeftijdscategorieën. Gemiddeld zijn de gebruikers in de leeftijdscategorie van 61 tot en met 80 jaar met een percentage van rond 85% het meest therapietrouw. In de verschillende leeftijdscategorieën zijn geen noemenswaardige verschillen gevonden in percentages tussen mannen en vrouwen.

Met het praktijkprogramma Therapietrouw (inloggen vereist) kunnen apothekers patiënten opsporen die mogelijk therapie-ontrouw zijn. Ook zijn landelijke cijfers opgenomen op apotheekniveau, zodat een apotheek de mate van therapietrouw van zijn patiëntenpopulatie daaraan kan spiegelen. Therapietrouw wordt berekend aan de hand van de verstrekkingen in één apotheek of desgewenst in een cluster.

Tabel 1: Percentage therapietrouwe gebruikers van orale antidiabetica naar leeftijd in 2014