Medicijnuitgaven dalen in Nederland sterker dan in West-Europa

Het bedrag dat in Nederland gemiddeld per inwoner aan geneesmiddelen wordt besteed (pakket en niet-pakket), is in 2012 met zo’n 10% gedaald. Effectief komt dit erop neer dat een doorsnee Nederlander € 34 minder aan medicijnen heeft uitgegeven. De afstand tot het West-Europees gemiddelde wordt hierdoor groter. Verklaringen voor deze daling zijn de overheveling van dure geneesmiddelen naar het ziekenhuisbudget en verlagingen van geneesmiddelprijzen en apotheekvergoedingen.

Koplopers

In de directe buurlanden Duitsland (€ 524) en België (€ 404) liggen de uitgaven per hoofd van de bevolking stukken  hoger. In België zijn die in 2012 ongeveer gelijk gebleven aan het niveau van het jaar daarvoor. Door de daling in Nederland is het verschil tussen België en Nederland opgelopen tot 26%. In Duitsland werd per persoon 2% meer  besteed aan geneesmiddelen dan in 2011, waardoor de uitgaven per hoofd in dat land 63% hoger liggen dan hier. Frankrijk, traditioneel koploper in West-Europa, heeft in 2012 flink bezuinigd op geneesmiddeluitgaven. Hierdoor staan Zwitserland (€ 596) en Duitsland nu voor Frankrijk. Gemiddeld besteedden de Fransen € 521 per persoon, een afname van 8% ten opzichte van 2011.
De verschillen in geneesmiddeluitgaven per hoofd van de bevolking kunnen deels worden verklaard door de vergrijzing. In Nederland gebruikt iemand van 65 jaar of ouder driemaal zoveel geneesmiddelen als gemiddeld. In andere landen zal dat niet anders zijn. Was in ons land in 2012 16,2% van de bevolking 65 jaar of ouder, in Frankrijk, België en Duitsland ligt het aandeel 65-plussers met respectievelijk 17,1%, 17,4% en 20,6% fors hoger.

Hekkensluiters

Aan de andere kant van het uitgavenspectrum ligt Engeland, waar de uitgaven per hoofd van de bevolking met € 224 nog steeds het laagst zijn. Een belangrijke reden voor dit lage bedrag is dat de verstrekkingen van dure geneesmiddelen tot het ziekenhuisbudget behoren. Ook in Nederland is vanaf 2012 een begin gemaakt met de stapsgewijze overheveling van enkele dure geneesmiddelen naar het ziekenhuisbudget. De uitgaven aan dure middelen die in 2012 via openbare apotheken werden verstrekt – gemiddeld € 49 per persoon – zijn in de Nederlandse cijfers inbegrepen.
Zuidelijke landen in Europa hebben traditiegetrouw ook lage geneesmiddeluitgaven per inwoner. Portugal (€ 239), Italië en Spanje (beide € 291) hebben, net als in 2011, ook in 2012 fors bezuinigd op hun geneesmiddeluitgaven. In deze landen liepen de bestedingen per hoofd terug, variërend van 7% (Italië) tot 12% (Portugal).
Alle ontwikkelingen bij elkaar genomen, daalde het West-Europese gemiddelde voor de geneesmiddeluitgaven per hoofd van de bevolking met 3,8% van € 400 in 2011 tot € 385 in 2012.

Figuur 1: Geneesmiddeluitgaven in € per hoofd van de bevolking in West-Europese landen (2012).

Geneesmiddeluitgaven per Nederlander dalen sterker dan die in West-Europa