Succesvolle introductie generiek Viagra

Na het verlopen van het patent op Viagra brengt een zestal producenten daarvan sinds augustus van dit jaar generieke varianten op de Nederlandse markt. Met de presentaties van sildenafil, de werkzame stof van Viagra, behaalden ze in die maand direct al een marktaandeel van 45% van het aantal verstrekkingen van het middel. In oktober was dit percentage opgelopen tot 77%. Fabrikant Pfizer, leverancier van het spécialité Viagra, zag zijn aandeel in de verstrekkingen van sildenafil afnemen tot 23%. Dit percentage is inclusief parallel geïmporteerde spécialités. Het aantal van zes leveranciers is overigens beperkt te noemen ten opzichte van het aantal dat zich middels een registratie bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) heeft voorbereid op het op de markt brengen van geneesmiddelen met sildenafil. In november 2012 berichtte de SFK dat het CBG van 34 labels generieke varianten van sildenafil had geregistreerd, waaronder die van Pfizer zelf.

Geen opleving

De generieke varianten zijn in Nederland nog te kort op de markt om te kunnen waarnemen of deze introductie tot een opleving van het gebruik leidt. Vooralsnog lijkt daar geen sprake van te zijn. Het gebruik van geneesmiddelen bij erectiestoornissen blijft in 2013 net achter bij het niveau van vorig jaar. Op basis van de gegevens over de eerste tien maanden zullen Nederlandse apotheken dit jaar naar verwachting in totaal zo’n 295.000 keer een potentieverhogend middel verstrekken. Dat is ongeveer 5.000 minder dan in 2012 toen het gebruik voor het eerst iets terugliep. De toename van het aantal verstrekkingen van deze middelen stagneerde al sinds 2010. De terugloop in verstrekkingen van erectiepillen treft alle werkzame stoffen. Sildenafil blijft weliswaar koploper, maar in 2013 zal het via de openbare apotheken naar verwachting ongeveer 2% minder vaak worden afgeleverd dan in 2012, in totaal zo’n 142.000 keer. Met een ongeveer gelijke afname staat tadalafil (Cialis) met naar schatting 126.000 verstrekkingen op de tweede plaats. Ook de aantallen afleveringen van vardenafil (Levitra), het combinatiepreparaat papaverine/fentolamine (Androskat) en alprostadil  (Caverject) liggen met respectievelijk 20.000, 6.700 en 400 dit jaar lager dan voorheen. Laatstgenoemde twee erectiebevorderende middelen zijn werkzaam via een injectie in de penis. Het aantal mannen dat de potentiemiddelen in 2013 gebruikt, zal eveneens enigszins afnemen ten opzichte van 2012 toen dat er nog 126.000 waren. Daarvan gebruikte de helft sildenafil.

Prijzen gehalveerd

De zes producenten bieden sildenafil aan tegen een prijs die ongeveer de helft bedraagt van het originele Viagra. Zo bedraagt de apotheekinkoopprijs (AIP) van de meest gebruikte sterktes, 50 mg en 100 mg, nu gemiddeld respectievelijk € 3,77 en € 4,68 per tablet. Dit betekent dat de AIP van een doosje met 4 stuks sildenafil 50 mg ongeveer € 15 (exclusief 6% BTW) is. Wil een consument toch de originele blauwe wybertjes van Pfizer, dan bedragen voor 4 stuks de kosten zonder BTW en vergoeding van de dienstverlening door de apotheek € 29,56. Na het verlopen van het patent heeft Pfizer de prijzen van Viagra ongewijzigd gelaten. Ook heeft Pfizer – in tegenstelling tot in sommige andere landen – tot dusver in Nederland geen eigen generiek op de markt gebracht. Daarmee lijkt de producent het verlies aan marktaandeel voor lief te nemen.

Omzetdaling

Door het patentverloop komt de omzet aan sildenafil in 2013 naar verwachting uit op € 8,2 miljoen, bijna € 1 miljoen lager dan vorig jaar. Over 2014 zullen de gevolgen van de introductie van generiek sildenafil voor het eerst volledig in de jaarcijfers tot uitdrukking komen. Concurrent tadalafil zal dit jaar een omzet van € 10,5 miljoen realiseren. Dat is net iets meer dan de helft van de totale  uitgaven aan geneesmiddelen bij erectiestoornissen, die € 20,2 miljoen zullen bedragen.

Figuur 1: Procentuele verdeling van het aantal verstrekkingen van Viagra en generiek sildenafil ( juli-oktober 2013) na verlopen van patent van Viagra.

Een overgrote meerderheid kiest voor de goedkopere variant van Viagra