Verbandmiddelen op de schop

Naast de verstrekkingen aan verbandmiddelen die bij de zorgverzekeraar in rekening werden gebracht, verstrekten de apothekers in 2012 ook nog ruim 1,6 miljoen keer een verbandmiddel waarvan de kosten door de patiënt zelf moesten worden opgebracht. In totaal ging het hierbij om en bedrag van € 15 miljoen. In totaliteit zetten de apothekers vorig jaar € 94 miljoen aan verbandmiddelen om. Het bedrag dat apothekers bij zorgverzekeraars declareerden lag, afgedwongen door contractafspraken, gemiddeld ongeveer 6% onder de inkoopprijs uit de G-Standaard van Z-Index.

Herziening verbandmiddelen

In de apothekerswereld worden alle artikelen tot de verbandmiddelen gerekend die in de productgroep verbandmiddelen in de G-Standaard zijn opgenomen. In de praktijk bleek het hierbij lang niet altijd om verbandmiddelen te gaan. Zo waren ook hulpmiddelen bij compressietherapie ingedeeld in die productgroep. Zorgverzekeraars zagen in die onduidelijkheid aanleiding de productgroep verbandmiddelen onder de loep te nemen. Per 1 januari 2013 heeft Z-Index in overleg met Zorgverzekeraars Nederland (ZN) de status van 4.500 van de ruim 10.000 artikelen in de productgroep verbandmiddelen herzien.

Zo zijn 2.900 artikelen van de productgroep verbandmiddelen vanaf 1 januari 2013 ingedeeld in de nieuwe productgroep compressiehulpmiddelen. De vergoedingsstatus van het overgrote deel - 2.750 artikelen - is niet gewijzigd. Dat betekent dat de artikelen binnen de contractuele afspraken als hulpmiddel voor vergoeding in aanmerking kunnen komen. 150 producten die zijn overgeheveld naar de compressiehulpmiddelen komen vanaf dit jaar niet meer voor vergoeding in aanmerking.

Verder zijn er ongeveer 35 artikelen nu ingedeeld in de productgroep stomaverzorging terwijl ze voorheen als verbandmiddel te boek stonden. Ook zijn 50 verbandmiddelen overgeheveld naar de productgroep diversen.

Tot slot is van 1500 verbandmiddelen de productgroep weliswaar niet gewijzigd maar zijn ze van vergoeding uitgesloten.

Financiële consequenties

Apothekers verstrekten vorig jaar 600.000 keer een artikel uit productgroep VB waarvan per 1 januari een herziening heeft plaatsgevonden. In totaal was daarmee een bedrag van € 16,5 miljoen gemoeid. De helft van dat aantal verstrekkingen declareerden de apothekers voor een bedrag van € 13,5 miljoen bij zorgverzekeraars. Van dit bedrag is € 5,4 miljoen (40%) besteed aan producten die vanaf 2013 niet meer voor vergoeding in aanmerking komen.

Functionele aanspraak

Het is de vraag of apothekers de eerder vermelde € 79 miljoen, die ze in 2012 bij de zorgverzekeraars declareerden ook volledig uitgekeerd hebben gekregen. Daarover heeft de SFK geen cijfers. Apothekers hebben in de ogen van verzekeraars mogelijk in onvoldoende mate invulling gegeven aan de aanscherping van de vergoedingsvoorwaarden voor verbandmiddelen die zorgverzekeraars op last van de overheid hebben doorgevoerd.

Zorgverzekeraars moesten concrete invulling geven aan de globale omschrijving in de regelgeving van de aanspraak op hulpmiddelen, waartoe de verbandmiddelen behoren. De huidige omschrijving van de aanspraak op verbandmiddelen in de Regeling Zorgverzekering stamt nog uit de tijd van de Ziekenfondswet. Daarin wordt de vergoeding van verbandmiddelen beperkt tot ernstige aandoeningen die langdurige behandeling vereisen. Zo’n globale omschrijving biedt verzekerden en zorgverleners onvoldoende houvast om te bepalen wanneer er nu precies recht op vergoeding bestaat. ZN heeft in 2011 omschreven aan welke voorwaarden wondbehandeling moet voldoen om de verbandmiddelen die daarvoor nodig zijn te vergoeden uit het basispakket. Daarvoor werd een procedure met een door de behandelaar in te vullen formulier ingevoerd. In de praktijk bleek de procedure vooral bij behandelaars op bezwaren te stuiten en was de communicatie van zorgverzekeraars over deze maatregel en de controle daarop onduidelijk.

figuur 1: De verdeling van de totale omzet in 2012 bij apotheken aan verbandmiddelen. Alleen het rode segment kwam voor rekening van gebruikers zelf, de rest is bij zorgverzekeraars gedeclareerd. Het groene segment geeft het aandeel weer van de per januari 2013 herziene producten. Het lichte deel daarvan zou in 2013 niet meer voor vergoeding in aanmerking komen.

€ 5,4 miljoen is besteed aan producten die nu niet meer worden vergoed.