12.000 basisscholieren startten ADHD-medicatie

Nederlandse openbare apotheken verstrekten in 2012 ruim 1,2 miljoen keer het ADHD-geneesmiddel methylfenidaat. Dat is 100.000 keer ofwel 9,3% vaker dan een jaar eerder. Daarmee is de groei van het aantal verstrekkingen van dit middel niet meer zo groot als die eerder was: zowel in 2010 als in 2011 nam het aantal verstrekkingen van methylfenidaat nog toe met ongeveer 150.000. 2013 vertoont eenzelfde beeld als 2012. Op grond van het aantal afleveringen over de eerste helft van dit jaar komt de toename over heel 2013 naar schatting ook uit op zo’n 100.000 verstrekkingen.
De afnemende groei wordt bevestigd door een lagere toename van het aantal gebruikers van methylfenidaat. In de jaren 2008 tot en met 2011 steeg het aantal gebruikers jaarlijks met zo’n 22.500. In 2012 nam het aantal gebruikers ook nog wel toe, maar de stijging nam af met ongeveer een derde: bijna 15.000 gebruikers.

Basisschoolleerlingen

De groei is niet in alle leeftijdsgroepen gelijk. Zo blijkt dat in 2012 het aantal gebruikers van methylfenidaat in de leeftijdsgroep van zes tot en met elf jaar, de basisschoolleeftijd, gelijk is gebleven aan dat in 2011. Zowel in 2011 als in 2012 waren er in die leeftijdsgroep 50.000 gebruikers.
Dit neemt echter niet weg dat zo’n 12.000 kinderen in 2012 met dit middel zijn begonnen. Dat is ongeveer een kwart van de genoemde 50.000 basisschoolleerlingen. Een kwart van deze starters zijn kinderen van acht jaar. De achtjarigen kennen hiermee het hoogste aantal starters van ADHD-medicatie. Bij deze leeftijd bedraagt dat aantal bijna 40% van het totaal aantal gebruikers van die leeftijd. Het genoemde aantal starters is overigens een netto aantal, namelijk het verschil tussen het aantal achtjarige gebruikers in 2012 en het aantal zevenjarige gebruikers in 2011. Dat waren er respectievelijk 7800 en 4800.
Aan het einde van de basisschool, op elf- en twaalfjarige leeftijd, is het aantal gebruikers van methylfenidaat het hoogst. Daarna neemt het aantal gebruikers af.

Adolescenten

In de leeftijdsgroep van zestien tot en met twintig jaar is het aantal gebruikers van methylfenidaat in 2012 wel gestegen. Met een toename van 3000 komt het aantal gebruikers in 2012 voor deze leeftijdsgroep uit op 32.000. Ondanks de stijging van het aantal gebruikers is dit de enige groep jeugdigen waar in 2012 meer mensen met methylfenidaat zijn gestopt dan ermee startten. Zo bleek dat er onder de zeventienjarigen in 2012 ongeveer 900 minder gebruikers van methylfenidaat waren dan zestienjarige gebruikers in 2011: respectievelijk 7800 tegenover 8700.

Atomoxetine

Naast methylfenidaat is atomoxetine het andere veel gebruikte geneesmiddel bij ADHD. Het gebruik van dit middel ligt veel lager dan dat van methylfenidaat en is al enige jaren stabiel. Zowel met betrekking tot de verstrekkingen (47.000 in 2012) als tot de gebruikers (7100 in 2012) is het aantal in het afgelopen jaar nagenoeg gelijk aan dat in 2011.
Bovenbeschreven beschouwingen voor methylfenidaat zijn in feite ook van toepassing op atomoxetine, maar vanwege de geringere omvang van het gebruik zijn ze minder sprekend.

Figuur 1: Het aantal gebruikers in 2012 per leeftijdsjaar (6 t/m 24 jaar) van het ADHD-middel methylfenidaat en het aantal netto starters en stoppers (= gebruikers van leeftijd X in 2012 minus gebruikers van leeftijd X – 1 in 2011).

Een kwart van basisschoolleerlingen die in 2012 methylfenidaat gebruikten, is in dat jaar gestart