Hoge verwachtingen generiek Viagra

Het aantal verstrekkingen van geneesmiddelen bij erectiestoornissen via de openbare apotheek stagneert. De SFK verwacht dat dit aantal in 2012 voor het eerst zal achterblijven bij dat in eerdere jaren. Was er de afgelopen jaren al nauwelijks groei in het aantal verstrekkingen, dit jaar blijft het aantal net onder de 300.000 steken. Dit is een prognoses op basis van de gegevens over de eerste tien maanden van dit jaar. De ontwikkeling van het aantal verstrekkingen verschilt tussen de diverse potentieverhogende middelen. Zo nemen de verstrekkingen van tadalafil (Cialis) met een half procent toe tot 125.000, terwijl de verstrekkingen van sildenafil (Viagra) met ruim vijf procent dalen tot bijna 145.000.
Openbare apotheken verstrekken dit jaar naast het voor erectiestoornissen geregistreerde sildenafil ook nog bijna achtduizend keer sildefanil onder de merknaam Revatio. Onder deze naam is sildenafil geregistreerd voor de toepassing bij pulmonale arteriële hypertensie. Komen middelen bij erectiestoornissen altijd voor rekening van de gebruiker zelf of diens aanvullende polis, in de vorm van Revatio komt sildenafil wel voor vergoeding uit het basispakket in aanmerking.

Sildenafil generiek

Met 70.000 gebruikers van sildenafil in 2011 staat dit middel pas op plaats 204 op de lijst van geneesmiddelen met de meeste gebruikers op ATC5-niveau. Ondanks deze lage klassering hebben de leveranciers van generieke middelen hooggespannen verwachtingen van het verlopen van het patent van Viagra. Dit blijkt uit het forse aantal generieke registraties van sildenafil bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Fabrikanten van 34 verschillende labels hebben drie of meer doseringssterktes klaar staan om de markt te bestormen. Een aantal van die
registraties stamt al uit de eerste helft van 2010. Ook Pfizer heeft in september van dit jaar de registratie van zijn eigen merkloze sildenafil voor de Nederlandse markt afgerond. Wellicht dat laaggeprijsde generieken een volwaardige concurrent worden van de schimmige postorderhandel in dit middel via internet. Volgens directeur Coolen van Brakel van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) kampen naar schatting meer dan 800.000 mannen met een erectieprobleem. Dit aantal steekt schil af bij de 70.000 gebruikers die potentiemiddelen via de apotheek betrekken. Om de handel in het illegale circuit te ontmoedigen, hield hij begin van dit jaar in dagblad Spits zelfs een pleidooi om sildenafil zonder recept beschikbaar te stellen.

Patentperikelen

In Nederland verloopt het patent van Viagra naar verwachting in de loop van volgend jaar. Van de andere kant van de Atlantische Oceaan komen wisselende berichten. De Amerikaanse overheid verleende vorig jaar aan Pfizer een patentverlenging van Viagra tot 2019. In buurland Canada haalde het Supreme Court zeer recent een streep door het patent van Viagra. Dit gebeurde naar aanleiding van een zaak die was aangespannen door Teva, een wereldwijde producent van onder meer generieke geneesmiddelen. Het bedrijf betoogde met succes dat Pfizer zich niet heeft gehouden aan de verplichtingen die in Canada horen bij het verkrijgen van een patent op geneesmiddelen. Teva had eerder bij twee lagere rechters bot gevangen. Hoewel Pfizer het Supreme Court om een heroverweging heeft gevraagd, is het besluit niet opgeschort. Pfizer verlaagde in Canada inmiddels de prijzen van Viagra met 25% tot het niveau van de beschikbare generieke producten met sildenafil. Wat de prijsstelling van generiek sildenafil in Nederland zal zijn, is nog onbekend.

figuur 1: Het aantal verstrekkingen van geneesmiddelen bij erectiestoornissen door de jaren heen.

Het gebruik van door de apotheek verstrekte potentiemiddelen stagneert.