60% medicijnen onder de 10 cent per dag

In de eerste helft van dit jaar verstrekten de Nederlandse openbare apotheken in totaal 3,95 miljard standaarddagdoseringen (DDD) aan receptplichtige geneesmiddelen. Daarin zijn ook de geneesmiddelen inbegrepen die niet voor vergoeding uit het basispakket in aanmerking komen. Vorig jaar bedroeg het aantal verstrekte DDD’s in het eerste halfjaar 3,85 miljard, om aan het einde van het jaar uit te komen op 7,9 miljard. In 2007 bedroegen deze aantallen respectievelijk 3,4 miljard voor het eerste halve jaar en 6,9 miljard voor het hele jaar. Over het laatste halve decennium ligt de stijging van het aantal verstrekte DDD’s op jaarbasis gemiddeld net iets boven de 3%.

DDD

DDD is de afkorting van Defined Daily Dose en wordt door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) gedefinieerd als die hoeveelheid van een geneesmiddel die voor zijn belangrijkste toepassing gemiddeld per dag nodig is voor gebruik bij een volwassene. De WHO voegt daaraan toe dat DDD’s niet mogen worden beschouwd als norm- of adviesdoseringen. In Nederland wordt standaarddagdosering als term voor de DDD gebruikt. DDD’s worden vooral gebruikt binnen kwantitatieve studies naar het geneesmiddelgebruik. De hoeveelheid verstrekte geneesmiddelen, uitgedrukt in DDD’s, geeft in een indruk van het aantal dagen dat de personen uit de onderzoekspopulatie dat betreffende geneesmiddel gezamenlijk hebben gebruikt. Voor de 3,95 miljard DDD’s aan receptplichtige geneesmiddelen die de Nederlandse apotheken gedurende het eerste halfjaar van 2012 verstrekten, betekent dit dat de gemiddelde inwoner van ons land in die periode ongeveer 250 DDD’s* heeft gebruikt. Dit komt op zijn beurt weer neer op gemiddeld 1,4 DDD per persoon per dag. 

Prijsdalingen

Ondanks de toename van het geneesmiddelengebruik hebben prijsdalingen, vooral ten gevolge van het preferentiebeleid van zorgverzekeraars, er sinds 2008 aan bijgedragen dat de totale kosten die jaarlijks aan geneesmiddelen worden besteed, niet navenant meestegen. Dit komt onder meer tot uitdrukking in de kosten van geneesmiddelen per DDD. In de eerste helft van dit jaar kostte 25% van het aantal verstrekte DDD’s (1 miljard) minder dan 4 eurocent op basis van de apotheekinkoopprijs (AIP). Dat is een veel hoger percentage dan in het eerste halfjaar van 2007 toen slechts 5% van het aantal verstrekte DDD’s minder dan 4 eurocent kostte. Deze kosten gelden voor DDD’s op het niveau van de werkzame stof van een geneesmiddel of een vaste combinatie daarvan (ATC5-niveau). De vergoeding voor de werkzaamheden in de apotheek zijn in deze bedragen niet meegenomen. Als we de grens bij 10 eurocent leggen betekent het dat voor dat bedrag dit jaar 59% van de geneesmiddelen beschikbaar is, terwijl dat in 2007 nog 24% was. Zowel in 2012 als in 2007 kostte minder dan 5% van het aantal verstrekt DDD’s meer dan € 1,38.

Hardlopers

Vooral de prijzen van hardlopers onder de generieke geneesmiddelen zijn onder druk van het preferentiebeleid bijna tot dropjesprijs gedaald. Tot de hardlopers behoren vooral geneesmiddelen die preventief worden toegepast bij hart- en vaataandoeningen. Van calciumantagonist amlodipine (Norvasc) bedraagt de prijs in 2012 gemiddeld 1,4 eurocent per DDD. In 2007 was dat nog 21 eurocent. Ook bloeddrukverlager enalapril (Renitec) en cholesterolverlager simvastatine (Zocor) blijven met respectievelijk 1,8 en 1,9 eurocent onder de 2 eurocent per DDD. 

figuur 1: Gecumuleerd aandeel van het aantal verstrekte DDD’s naar de kosten per DDD in euro’s (2012: rood, 2007: blauw, beide eerste halfjaar)

 
In 2012 zijn meer geneesmiddelen tegen een lage prijs per DDD verstrekt dan in 2007.

 * Hierbij is rekening gehouden met het aantal mensen dat hun geneesmiddelen betrekt van apotheekhoudende huisartsen.