Verzekeraars nog steeds stevig in regio

Sinds januari 2006 is er een verplichte ziektekostenverzekering voor alle inwoners van Nederland. Bij de basisverzekering geldt niet alleen een plicht voor de burger om zich te verzekeren, maar ook een acceptatieplicht door de zorgverzekeraar. Bovendien is in de zorgverzekeringswet een zorgplicht voor zorgverzekeraars vastgelegd. Zij moeten zorgen dat hun verzekerden toegang hebben tot voldoende, kwalitatief goede en betaalbare zorg. Verzekerden kunnen eenmaal per jaar overstappen naar een andere zorgverzekeraar. Gelet op de advertentiestrijd die in de media is losgebarsten, zijn de overstapweken inmiddels begonnen.

Weinig verschuivingen

TNS NIPO verwacht op basis van hun peiling die ze maandelijks uitvoeren voor vergelijkingssite independer.nl, dat 1,6 miljoen mensen in 2012 van verzekering zullen wisselen. Tot nu toe schommelde dat aantal jaarlijks rond de 600.000. Of deze wisselingen op concernniveau gevolgen hebben, is nog maar de vraag. Iemand die overstapt van Zilveren Kruis naar Interpolis blijft gewoon verzekerd binnen het Achmea concern. De vier grote verzekeraars zijn de laatste jaren duidelijk groter geworden. Zij zijn echter gegroeid door fusies en overnames en niet omdat ze per saldo meer klanten wisten af te snoepen van de kleinere zelfstandige zorgverzekeraars. Als we kijken naar de huidige samenstelling van deze concerns zijn de marktaandelen in de omzet aan receptgeneesmiddelen uit het verzekerde pakket in de afgelopen vijf jaar zelfs nauwelijks gewijzigd. Dit geldt zowel voor het gezamenlijke totaal als voor de individuele concerns. De vier grote verzekeraars hadden in elk van de afgelopen vijf jaren een gezamenlijk aandeel tussen de 90,7% en de 90,8%. Uitgaande van de huidige labels en merken binnen deze concerns, was het aandeel van Achmea in de afgelopen vijf jaar steeds 33%. Voor UVIT* was dat 25% , voor CZ 20% en voor Menzis 13%.

Voormalige ziekenfondsen

Ondanks het feit dat de meeste verzekeraars op landelijk niveau werken, zijn ze regionaal nog steeds sterk geconcentreerd. De grootste verzekeraar in de regio heeft in 2011 gemiddeld een marktaandeel van 52%. Ook hier is de situatie in vergelijking met vijf jaar geleden nauwelijks veranderd. Toen kwam dit percentage op 54% uit.
De voormalige ziekenfondsen die hun oorsprong in de regio hadden, zijn hier nog altijd sterk vertegenwoordigd. In Friesland is de concentratie het sterkst. Na de recente inlijving van De Friesland heeft Achmea in deze regio een gemiddeld aandeel van 81% in de apotheekomzet.
In de regio’s Amsterdam, Zaanstreek en Zwolle is Achmea ook de grootste verzekeraar met een relatief sterk marktaandeel van iets meer dan 70%. In de regio’s Haaglanden (CZ), Amstelland (Zorg & Zekerheid), Nijmegen (VGZ) en Delft (DSW) is de concentratie van de grootste verzekeraar het kleinst. In deze regio’s blijf dit marktaandeel steken tussen de 30% en de 42%.

* UVIT heet vanaf januari 2012 Coöperatie VGZ

figuur 1: Verzekeraars met het grootste marktaandeel per regio in 2011

In de regionale concentraties van de zorgverzekeraars zijn de werkgebieden van de voormalige ziekenfondsen nog altijd herkenbaar.