Data en feiten 2011 gereed

Data en Feiten is de jaarlijkse publicatie van de Stichting Farmaceutische Kengetallen met cijfers over het voorafgaande kalenderjaar en een blik vooruit op het huidige jaar. In de uitgave komen actuele ontwikkelingen binnen de openbare farmacie aan de orde. De cijfers over het geneesmiddelengebruik in Nederland hebben betrekking op de door openbare apotheken verstrekte geneesmiddelen en zijn gebaseerd op de gegevens afkomstig van bijna 95% van alle openbare apotheken in Nederland. De verschillende onderwerpen komen hieronder beknopt aan de orde.

Landelijke cijfers

De groei van uitgaven aan geneesmiddelen die tot het wettelijk verzekerd pakket behoren was in 2010 met 2,8%, evenals in de twee jaren daarvoor, beperkt van omvang. Dat gold niet voor het hele pakket, want bij de dure geneesmiddelen kwam de stijging uit op ongeveer 10%. Ogenschijnlijk leken de apotheken hogere inkomsten te hebben doordat de NZa per 1 januari van 2010 de gemiddelde tarieven verhoogde. Deze verhoging was echter ter compensatie voor de vermindering van een andere component van de officiële praktijkvergoeding, namelijk die van de inkomsten uit de geneesmiddelinkoop. Het prijspeil van geneesmiddelen daalde in 2010 met 5%. In de afgelopen vijftien jaar zijn de prijzen van geneesmiddelen gemiddeld gehalveerd. De blijvende toename in het gebruik van merkloze geneesmiddelen, dat in 2010 een aandeel van 60% bereikte, draagt bij aan die daling. In internationaal perspectief blijven de geneesmiddeluitgaven in Nederland laag. Per hoofd van de bevolking wordt in Nederland ruim minder dan de helft van het West–Europees gemiddelde aan geneesmiddelen uitgegeven.

Over geneesmiddelen

Twee ‘dure geneesmiddelen’, de TNA–alpharemmers adalimumab en etanercept, nemen niet alleen de koppositie in als het gaat om de geneesmiddelen waaraan het meeste geld is uitgegeven in 2010, maar ze staan ook bovenaan in de lijst van geneesmiddelen waarvan de uitgaven absoluut het meest gestegen zijn. Het geneesmiddel dat in 2010 het vaakst is verstrekt is, evenals het jaar daarvoor, de bètablokker metoprolol. De top tien van middelen met de meeste verstrekkingen in 2010 kent nieuwkomers noch verrassingen. Stijging van het gebruik van geneesmiddelen is er over de hele linie. Data en Feiten 2011 gaat nader in op de stijging van het gebruik van CVRM–medicatie, van geneesmiddelen bij diabetes, van luchtwegmedicatie en van antidepressiva. De uitgaven aan geneesmiddelen die gedeeltelijk tot de basisverzekering behoren, vertoonden het afgelopen jaar een stijging. Dit geldt zowel voor de geneesmiddelen met een prijs boven de GVS–limiet, waarvan de vergoeding een deel van de prijs van het recept bedraagt, als voor de geneesmiddelen die een vergoeding onder voorwaarden kennen en die soms wel en soms niet worden vergoed. Het gebruik van middelen die totaal van vergoeding zijn uitgesloten is in 2010 gelijk aan dat in 2009.

Apotheek als bedrijf

Het aantal openbare apotheken was eind 2010 vrijwel gelijk aan dat in 2009. Dit geldt ook voor het percentage apotheken dat tot een keten behoort. Het aantal in de openbare apotheken werkzame apothekers nam in 2010 licht toe, maar het aantal apothekersassistenten nam daarentegen af. Dit laatste leidde, mede door een toename van het aantal verstrekkingen van geneesmiddelen, tot een stijging van de werkdruk per assistente in de apotheek. In 2010 steeg de gemiddelde apotheekomzet met 2%. Dit is de resultante van dalende materiaalkosten met 1,6% en een stijging van de bovengenoemde tariefinkomsten van 14%.

2011

Naar verwachting nemen de uitgaven aan geneesmiddelen in 2011 licht af tot € 4.886 miljoen. Deze verwachting is gebaseerd op de eerste helft van 2011. Bij de schatting is rekening gehouden met de structurele toename in geneesmiddelengebruik, de voortgaande prijsverlagingen ten gevolge van het preferentiebeleid en de wet geneesmiddelprijzen, de verlaging van de tarieven door de NZa en de beperking van vergoeding van anticonceptiva.

De pdf versie van de uitgave kunt u vinden op deze website, bij Data en feiten.

figuur 1: Data en feiten 2011

Het jaar 2010 in cijfers.