Aandeel generiek boven de 60%

Generieke geneesmiddelen zijn gemaakt naar het voorbeeld van een merkgeneesmiddel waarvan het octrooi is verlopen. Ze dragen geen merknaam maar de naam van het werkzame bestanddeel, meestal aangevuld met de naam van de producent. Generieke geneesmiddelen zijn goedkoper dan de merkgeneesmiddelen (spécialités). Vooral de laatste jaren zijn de prijzen van generieke geneesmiddelen onder druk van het preferentiebeleid sterk gedaald.

Preferentiebeleid

Als apothekers naast een spécialité de keus hebben uit één of meerdere merkloze, equivalente varianten, is er sprake van een multisource geneesmiddel. Nederlandse apothekers verstrekten in 2010 binnen de beschikbare multisource geneesmiddelen in 93,1% van de gevallen een generiek geneesmiddel. Dit noemen wij de substitutiegraad. Een jaar daarvoor bedroeg deze nog 91,8%. Hierbij heeft de indeling naar multisource geneesmiddelen op maandbasis plaatsgevonden. Zorgverzekeraars oefenen via hun preferentiebeleid een sterke invloed uit op de substitutiegraad. Via het preferentiebeleid mag de verzekeraar de aanspraak van de verzekerde beperken tot door hen aangewezen geneesmiddelen. Vanwege de prijs zijn dit in de praktijk vrijwel altijd generieke geneesmiddelen. Alleen als er sprake is van een medische noodzaak, heeft de verzekerde recht op vergoeding van een geneesmiddel dat niet in het preferentiebeleid is opgenomen. De voorschrijver moet dit dan op het recept vermelden.

Pakjesprijsmodel

Ook het pakjesprijsmodel dat Achmea/Agis in 2010 introduceerde, heeft een positieve invloed op het aandeel generiek. In dit model krijgen apothekers voor alle aangewezen multisource geneesmiddelen een vaste prijs per pakje. Voor een apotheker is binnen dat model het afleveren van een generiek geneesmiddel gunstiger.

Sterke groei generiek

Het aandeel verstrekkingen van generieke geneesmiddelen ten opzichte van het totaal aantal receptplichtige pakketgeneesmiddelen, nam toe van 57,1% in 2009 tot 60,8% in 2010. Niet eerder was dit aandeel zo hoog. Dit komt vooral omdat voorschrijvers er steeds vaker voor kiezen om een multisource geneesmiddel voor te schrijven in plaats van een middel dat alleen als spécialité (singlesource) beschikbaar is. De toegenomen beschikbaarheid van nieuwe generieke varianten heeft een veel beperktere invloed.

Afname geneesmiddelkosten

In 2010 waren 112 miljoen verstrekkingen van generieke oorsprong. In vergelijking met 2009 is dit een stijging van 16,2%. Met een groei van 13,2% nam ook het aantal verstrekte standaarddagdoseringen van generieke geneesmiddelen sterk toe. Dat beide groeipercentages geen gelijke tred vertonen, kan worden verklaard door de toename van het aantal uitgiften in weekdoseersystemen. Ondanks de groei van het aantal verstrekkingen van generieke geneesmiddelen, namen de geneesmiddelkosten van deze groep met 7,1% af tot € 390 miljoen.

Andere inkoopkanalen

De toename van het aantal verstrekkingen van generieke middelen kwam vrijwel overeen met de groei van het totaal aantal verstrekkingen van receptplichtige geneesmiddelen uit de basisverzekering. Het aantal verstrekkingen van geneesmiddelen uit andere onderscheiden inkoopkanalen bleef nagenoeg ongewijzigd. Evenals in 2009 leverden de apotheken in 2010 55 miljoen keer een spécialité af. Het aantal verstrekkingen van parallel geïmporteerde geneesmiddelen bleef steken op 13 miljoen. Tot slot bleef ook het aantal verstrekkingen in de categorie ’bereidingen en overige middelen’ met ongeveer 4,4 miljoen ongewijzigd. Tot deze categorie rekent de SFK bereidingen volgens een landelijk protocol van het Wetenschappelijk Instituut Nederlandse Apothekers. Deze zijn in het algemeen met een landelijk identificatienummer in de G–Standaard van Z–Index opgenomen, de overige middelen hebben niet zo’n codering.

figuur 1: Het aantal verstrekkingen receptplichtige pakketgeneesmiddelen naar inkoopkanaal in 2010

Het aandeel merkloze geneesmiddelen kwam in 2010 voor het eerst boven de 60%.