Toename dure geneesmiddelen in ziekenhuizen 20%

Ziekenhuizen ontvangen vanaf 2006 op basis van beleidsregels een additionele budgettaire compensatie van 80% voor de netto-inkoopkosten van dure geneesmiddelen en van 100% voor weesgeneesmiddelen. In opdracht van het Ministerie van VWS en onder auspiciën van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra en de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuisapothekers heeft de SFK onlangs de Monitor dure geneesmiddelen over het jaar 2008 uitgebracht.

Budgettaire lasten

De totale netto-inkoopkosten van algemene, academische en categorale instellingen gezamenlijk die ten laste van de regeling dure geneesmiddelen kwamen, bedroegen in 2008 een totaalbedrag van € 379,5 miljoen. Dit is, een stijging van € 62 miljoen ten opzichte van 2007. Procentueel gezien is deze stijging van 19,5% vrijwel gelijk aan die van het jaar daarvoor, toen de kosten met 19,4% toenamen. Door de compensatieregeling bedroegen de kosten die ziekenhuizen in 2008 uit hun reguliere budget moesten dekken € 73,3 miljoen. Dit is € 13,6 miljoen meer dan in 2007 en zorgt daarmee voor de hoogste budgettaire lastendruk sinds de invoering van de beleidsregel. De procentuele toename van de nettolasten is evenwel niet voor ieder ziekenhuis gelijk omdat de absolute groei van de netto-inkoopkosten van dure geneesmiddelen voor individuele instellingen verschilt. In 2008 liep het aandeel dat de netto-inkoopkosten aan dure geneesmiddelen van het ziekenhuisbudget uitmaakte uiteen tussen de 0,8% en de 6,4%.

TNF-alfaremmers

Infliximab (Remicade) is voor het vijfde achtereenvolgende jaar het dure geneesmiddel waaraan de instellingen gezamenlijk de meeste uitgaven besteedden. In 2008 bedroegen de kosten van dit geneesmiddel ten laste van de beleidsregel € 78,1 miljoen, € 8,7 miljoen meer dan het jaar daarvoor. Toch is die stijging aanzienlijk minder dan in 2007 en 2006, toen de uitgaven voor infliximab jaarlijks met ongeveer € 15 miljoen toenamen. Sinds 1 juni 2007 is infliximab onder voorwaarde toegelaten tot het basispakket voor toepassing buiten het ziekenhuis. Tot dan toe werd dit middel vanwege de toediening per infuus en de mogelijke ernstige bijwerkingen die daaraan gerelateerd werden, uitsluitend klinisch vergoed. Infliximab behoort tot de groep van TNF-alfaremmers. Andere TNF-alfaremmers zijn adalimumab (Humira) en etanercept (Enbrel). In tegenstelling tot infliximab worden deze middelen vooral extramuraal toegepast en behoren ze buiten het ziekenhuis al enkele jaren tot de grootste uitgavenstijgers. Deze stijging gaat echter bijna geheel aan de reguliere apotheek voorbij. Zowel adalimumab en etanercept vinden hun weg naar de patiënt vooral via zogenaamde directe of unieke leveringen. Demissionair minister Klink heeft aangekondigd om deze TNF-alfaremmers vanaf 1 juli 2011 uitsluitend via ziekenhuizen te bekostigen. Hiermee verwacht de minister een besparing van € 50 miljoen op jaarbasis te realiseren. Bij een vergelijking van de uitgaven aan infliximab per ziekenhuis valt de relatief sterke spreiding van de kosten op. In 2008 kwamen de gemiddelde kosten van infliximab per verpleegdag (de SFK hanteert deze maat als correctie voor de omvang van een ziekenhuis) uit op € 7,34. Ruim 45% van de ziekenhuizen zit hier meer dan een kwart onder en bijna 26% zit hier meer dan een kwart boven. Het is onduidelijk wat de financi&eum;le gevolgen voor de individuele ziekenhuizen zijn van de voorgenomen overheveling van de TNT-alfaremmers naar het budget van het ziekenhuis. Als de spreiding van de uitgaven aan infliximab per verpleegdag hiervoor model staat, zouden de gevolgen voor het budgettaire lasten en daarmee ook de bijdrage aan de te realiseren besparing per ziekenhuis sterk verschillen.

figuur 1: Kosten infliximab per verpleegdag per ziekenhuis in 2008. Het gemiddelde ligt op € 7,34.

Er zijn relatief grote verschillen in gerealiseerde kosten per verpleegdag van infliximab.