Meer omzetverlies in reguliere apotheek

In 2009 verstrekte de gemiddelde openbare apotheek 90.500 keer een geneesmiddel dat in het wettelijk verzekerde pakket is opgenomen. Dit zijn 5500 voorschriften meer dan in 2008, ofwel een stijging van 6,5%. De toename in voorschriften wordt vooral veroorzaakt door de invoering van de nieuwe tariefstructuur per 1 juli 2008. Vanaf die datum worden weekafleveringen, tegen een navenant lager tarief, wekelijks in plaats van eens per twee of drie weken gedeclareerd.

Gemiddelde apotheek

De omzet van de gemiddelde openbare apotheek aan geneesmiddelen in het basispakket bedroeg in 2009 € 2.441.000. Dit is een afname van € 29.000 ten opzichte van 2008. De materiaalkosten voor receptplichtige geneesmiddelen vormen de grootste component van de omzet en kwamen in 2009 uit op € 1.830.000. Ten opzichte van het voorafgaande jaar is dat een daling van € 118.000, ofwel 6%. Deze afname is terug te voeren op de prijsverlagingen van generieke middelen waarop vanaf juni 2008 het preferentiebeleid sterk zijn invloed heeft en op de beperking van de vergoeding van slaap- en kalmeringsmiddelen per 1 januari 2009. De Nederlandse Zorgautoriteit verhoogde de maximumtarieven voor het leveren van farmaceutische zorg waardoor de tariefinkomsten voor het verstrekken van receptplichtige geneesmiddelen in 2009 toenam met € 86.000 tot € 564.000. Deze tariefinkomsten vormen samen met de inkoopvoordelen (na aftrek van de clawback) de praktijkinkosmten. Met het dalen van de materiaalkosten zijn de inkoopvoordelen voor de apotheken ook sterk afgenomen. Omdat de mate waarin bij de SFK onbekend is, geldt dat ook voor het effect hiervan op het bedrijfsresultaat van de gemiddelde apotheek. De gemiddelde apotheek bediende 7800 personen. Dit zijn er evenveel als in 2008.

Langer bestaande apotheek

Van de 1976 openbare apotheken die Nederland eind 2009 telde, bestaan er 1583 al langer dan tien jaar. In de afgelopen 10 jaar was er een sterke opkomst van apotheken die zich op specifieke segmenten richten, zoals dienstapotheken, poliklinische apotheken en apotheken die zich richten op dure geneesmiddelen voor een specifieke patiëntenpopulatie. Door de sterke invloed van deze ontwikkeling zullen de al langer bestaande, reguliere apotheken zich maar in beperkte mate herkennen in het beeld van de gemiddelde apotheek. In 2009 namen de materiaalkosten voor WMG-geneesmiddelen in deze groep reguliere apotheken met 10% namelijk veel sterker af dan in de gemiddelde apotheek, waar deze afname 6% bedroeg, omdat het grootse deel van de dure geneesmiddelen via een beperkt aantal landelijke leveranciers wordt verstrekt, terwijl deze middelen wel meetellen in de omzet van de gemiddelde apotheek. De tariefinkomsten namen in de groep reguliere apotheken procentueel vergelijkbaar mate als in de gemiddelde apotheek.

Zelfzorggeneesmiddelen

Naast de omzet aan receptplichtige geneesmiddelen verkrijgt een apotheek inkomsten uit de levering van (zelfzorg)geneesmiddelen die niet onder de Wet Marktordening Gezondheidszorg (WMG) vallen en die vaak ook buiten de apotheek verkrijgbaar zijn bij drogisterij of supermarkt. Een deel van deze buiten-WMG-geneesmiddelen komt in aanmerking voor vergoeding door de verzekeraar als ze worden toegepast bij chronisch gebruik en een arts ze voorschrijft. In 2009 verstrekte een apotheek gemiddeld 4200 keer zo’n buiten-WMG-middel dat in het basispakket valt voor een totaalbedrag van € 65.000. Op basis van de adviesverkoopprijzen zou € 18.000 hiervan tot de inkomsten (marge) van de gemiddelde apotheek behoren. In de praktijk is de vergoeding van de apotheken voor de verstrekking van deze geneesmiddelen minder omdat apotheken en verzekeraars lagere prijzen overeenkomen.

tabel 1: Kerncijfers farmaceutische hulp* voor de gemiddelde apotheek.

 Ondanks de stijging van het aantal verstrekkingen daalde de omzet in de gemiddelde apotheek.

*Farmaceutische hulp omvat uitsluitend de wettelijk verzekerde farmaceutische zorg