Decemberdrukte in de apotheek

Traditiegetrouw is december meestal de drukste maand in de apotheek. Het aandeel van het aantal verstrekkingen in de maand december 2009 ten opzichte van het totale aantal verstrekkingen voor receptgeneesmiddelen vorig jaar bedroeg 9,4%. Daarmee behoort december 2009 tot de drie drukste decembermaanden van het afgelopen decennium. Alleen de maanden december 2008 en 2003 zullen in de apotheken als drukker zijn ervaren. Lag in 2009 het aantal verstrekkingen in december 13% boven het jaargemiddelde, in 2008 was dat 17%. Ten behoeve van de vergelijking is hierbij voor 2008 een correctie uitgevoerd voor het frequenter voorkomen van verstrekkingen in een weekdoseersysteem als gevolg van de invoering van de nieuwe tariefstructuur per 1 juli 2008. In 2003 lag het aantal verstrekkingen in december 14% hoger dan het gemiddelde.

Pakketmaatregelen

De overeenkomst tussen de drukte in december 2003 en 2008 is dat in de januarimaanden die daarop volgden belangrijke groepen geneesmiddelen van vergoeding waren uitgesloten. Vanaf januari 2004 waren de anticonceptiepil voor vrouwen van 21 jaar en ouder en de op recept voorgeschreven zelfzorgmiddelen uitgesloten van vergoeding door de zorgverzekeraar. Beide maatregelen waren een kort leven beschoren. In januari 2005 was een deel van de zelfzorgmiddelen weer terug in het ziekenfondspakket en in 2007 is de pilmaatregel weer volledig teruggedraaid. Vanaf januari vorig jaar kwam het benzodiazepinegebruik van veel verzekerden niet meer in aanmerking voor vergoeding uit het basispakket van de zorgverzekering. Voor 2010 heeft minister Klink van VWS op advies van het College voor zorgverzekeringen besloten de vergoeding van acetylcysteïne per 1 januari te staken, omdat er volgens de richtlijnen van de beroepsgroepen geen plaats meer is voor dit geneesmiddel bij longaandoeningen. Tot 1 januari werd acetylcysteïne via de basisverzekering uitsluitend vergoed voor patiënten met chronisch obstructief longlijden. Alhoewel het totale aantal verstrekkingen van acetylcysteïne een zeer beperkt aandeel heeft in het totaal, zorgde de voorgenomen maatregel ervoor dat december ook de drukste maand was wat betreft het aantal verstrekkingen van dit geneesmiddel. Het aandeel van de maand december in het totale aantal voorschriften voor acetylcysteïne dat ten laste van de basisverzekering werd gebracht bedroeg 11,7%. Gemeten in aantal standaarddagdoseringen is dit zelfs 15,0%. Ondanks dat er voor dit middel geen plaats meer is in de richtlijnen van de beroepsgroep, lijken een deel van de patiënten en hun artsen daar momenteel nog anders over te denken.

Ervaren werkdruk

Terwijl december doorgaans de maand met de meeste verstrekkingen is, is de ervaren werkdruk in de apotheek sterk afhankelijk van het aantal werkbare dagen in de maand. Tot de werkbare dagen worden maandag tot en met vrijdag met uitzondering van de feestdagen gerekend. In december is dat aantal vooral afhankelijk van de dagen waarop Kerstmis valt. In 2009 had december 22 werkdagen waardoor het totale aantal aangeboden recepten zich over meer dagen uitsmeerde. Hierdoor ligt de in de apotheek ervaren werkdruk iets lager dan in december 2007, dat maar 19 werkdagen telde. De invloed van het aantal werkbare dagen uit zich in de figuur in de hoogte van het onderste deel van de staaf dat het jaaraandeel van het aantal verstrekkingen voor december weergeeft als het aantal verstrekkingen gelijk over alle werkdagen van het jaar zouden zijn verdeeld. De hele staaf geeft het werkelijke aandeel van het aantal verstrekkingen van dat jaar aan, dat in december plaatsvond. De hoogte van het bovenste deel van de staaf is de verhoogde ervaren werkdruk in december. Deze verhoogde werkdruk is daarmee de resultante van minder werkdagen in december en van meer verstrekkingen in die maand.

Figuur 1: Aandeel van het aantal voorschriften in de maand december ten opzichte van het jaartotaal over de jaren 2000 – 2009, waarbij het onderste staafdeel het verwachte aandeel weergeeft op basis van het aantal werkbare dagen

December 2009 behoorde tot de drie drukste decembermaanden van het decennium.