Nederlander zuinig met geneesmiddelen

Bij de gemiddelde kosten per Nederlander zijn tevens de kosten inbegrepen die zijn gemoeid met de levering van dure geneesmiddelen (gemiddeld € 47 per persoon). Van dure geneesmiddelen bedragen de kosten per voorschrift meer dan € 500. Deze middelen worden vaak via geselecteerde apotheken op de markt gebracht. Door de stijging van het gebruik van dure geneesmiddelen, die in sommige landen alleen via het ziekenhuis verkrijgbaar zijn, kruipt Nederland meer richting het West-Europees gemiddelde. De SFK verwacht dat Nederland vanaf 2008 weer tot de staartgroep behoort qua geneesmiddelenuitgaven per persoon. Door het preferentiebeleid zijn de prijzen van generieke geneesmiddelen in ons land sinds juni 2008 drastisch gedaald. Op jaarbasis dalen de geneesmiddelenuitgaven hierdoor met ruim 10%.

Buurlanden

In onze buurlanden ligt de geneesmiddelenconsumptie 12 tot 60% hoger. In België is in 2007 gemiddeld € 376 per hoofd besteed aan geneesmiddelen, in Duitsland € 444 en in Frankrijk € 543. Vergeleken met Denemarken zijn de verschillen in uitgaven per inwoner een stuk kleiner dan voorheen. Bij gebrek aan actuele gegevens over heel Groot-Brittannië kan de SFK alleen rapporteren over Engeland, waar de uitgaven per hoofd van de bevolking in 2007 zijn uitgekomen op € 230. Een belangrijke factor hierbij is dat in dat land dure geneesmiddelen zijn voorbehouden aan ziekenhuizen en deze uitgaven dus buiten de extramurale scope vallen. De Zuid-Europese landen hebben traditiegetrouw eveneens lage geneesmiddelenuitgaven per inwoner. Nederland bevond zich in 2007 op gelijke voet met Spanje en iets boven het niveau van Italië.

Aandeel in zorgkosten

Als de uitgaven aan farmaceutische hulp worden gerelateerd aan de totale kosten van de gezondheidszorg, neemt Nederland wederom een bescheiden positie in te midden van de West-Europese landen. In 2007 had 10,7% van de totale zorgkosten in Nederland betrekking op geneesmiddelenuitgaven (pakket en niet-pakket) via apotheekhoudenden. Nederland bevindt zich hiermee in de Europese staartgroep. In het algemeen is het aandeel van de uitgaven aan farmaceutische hulp groter naarmate het land zuidelijker ligt, waarbij Finland een uitzondering vormt.

Verklaringen

De verschillen in geneesmiddelenconsumptie zijn deels verklaarbaar door de vergrijzing. In Nederland is 14,3% van de bevolking 65 jaar en ouder. In België en Duitsland ligt het aandeel 65-plussers met respectievelijk 17,2% en 19,3% een stuk hoger. In Frankrijk is 16,2% van de bevolking 65 jaar of ouder. Een persoon van 65 jaar of ouder gebruikt in ons land driemaal zo veel geneesmiddelen als gemiddeld. Een andere reden voor de relatief lage uitgaven in ons land is het gebruik van generieke geneesmiddelen. De Nederlandse apotheken leveren inmiddels in 56% van de gevallen een generiek middel. Dit is vergelijkbaar met landen als Duitsland en Groot-Brittannië. In de meeste andere landen, waaronder België, Frankrijk, Spanje, Italië, Oostenrijk en Zwitserland, ligt dit aandeel binnen de range van 10 tot 20%. De belangrijkste verklaring voor de relatief lage geneesmiddelenuitgaven in Nederland is een terughoudend voorschrijfbeleid en slikgedrag.

figuur 1: geneesmiddelenuitgaven via apotheekhoudenden per hoofd van de bevolking in 2007

De geneesmiddelbestedingen in Nederland zijn van een vergelijkbaar laag niveau als die in de van oudsher zuinige Zuid-Europese landen en Denemarken. Alleen Engeland heeft nog aanzienlijk lagere uitgaven per hoofd van de bevolking.

figuur 2: uitgaven farmaceutische hulp via apotheekhoudenden als aandeel in de uitgaven aan gezondheidszorg in 2007

Nog geen 11% van de totale zorguitgaven in Nederland komt voor rekening van geneesmiddelen. Nederland behoort hiermee tot de hekkensluiters in West-Europa.