Rem op groei apotheken door sluitingen

Nieuwe apotheken

Uit de gegevens van de SFK blijkt dat zich onder de 1.948 openbare apotheken 39 dienstapotheken bevinden. Dit zijn apotheken die uitsluitend geopend zijn voor dienstverlening in de avonden en weekeinden. In de afgelopen jaren zijn er steeds meer van dergelijke bijzondere apotheken bijgekomen. Onder de 83 nieuw gevestigde apotheken in 2008 vallen 5 dienstapotheken en 5 poliklinische apotheken. Poliklinische apotheken zijn openbare apotheken in of bij het ziekenhuis, die voornamelijk gericht zijn op het verstrekken van ontslagmedicatie en geneesmiddelen die tijdens een bezoek aan de polikliniek zijn voorgeschreven. Het aantal nieuwe apotheken in eigendom van een keten of aangesloten bij een apotheekformule, bedroeg 17. Verder zijn er het afgelopen jaar zo’n 50 zelfstandig gevestigde apotheken bijgekomen.

Gesloten apotheken

Niet eerder zijn in enig jaar zoveel apotheken ermee opgehouden als in 2008. Drie nieuw gevestigde apotheken sloten binnen enkele maanden alweer hun deuren. Ook de laatste vier Etos-apotheken staakten in 2008 definitief hun activiteiten, nadat de eerste Etos-apotheek al in 2006 werd gesloten. De sluitingen zijn evenredig verdeeld over de zelfstandig gevestigde apotheken als apotheken bij een keten of formule. De Nederlandse Apotheek Coöperatie (NApCo) luidde recent de noodklok over het voortbestaan van circa 200 zelfstandig gevestigde apotheken. Door de prijsdalingen tengevolge van het preferentiebeleid zijn de inkoopvoordelen bij de generieke geneesmiddelen weggevaagd, waardoor het tekort op de inkomsten sterk toenam. De door de NZa vastgestelde tariefvergoedingen per juli 2008 en per januari 2009 compenseren dit onvoldoende. Vooral de apotheken waarin recent grote investeringen zijn gedaan of die sinds kort een nieuwe eigenaar hebben, verkeren in zwaar weer.

Aandeel ketenapotheken onveranderd

ASKA, de Associatie van Ketenapotheken, is de branchevereniging van ketenapotheken. Momenteel telt de ASKA 6 leden, te weten Mediq Apotheek (onderdeel van OPG), Alliance Apotheek (voorheen de 4-Vijzels), Escura (onderdeel van Brocacef), Lloyds Apotheken, Zorggroep Almere en Thio Pharma. De ASKA-leden hebben gezamenlijk 518 (begin 2008: 506) apotheken in eigendom. Mediq apotheek, Lloyds Apotheken en Alliance Apotheek zijn op een enkele uitzondering na 100% eigenaar van de apotheken die zij in bezit hebben. Mediq Apotheek heeft 229 (2008: 227) openbare apotheken in eigendom; Lloyds Apotheken 65 (2008: 62) apotheken en Alliance Apotheek is met 78 apotheken blijven steken op eenzelfde aantal als een jaar eerder. Groothandel Brocacef heeft de apotheken ondergebracht in de formule Escura Apotheek en is gegroeid naar 97 (2008: 91) eigen apotheken. Daarnaast nemen ook zelfstandige apotheken deel aan deze formule. Thio Pharma (zowel lid van ASKA als NApCo) heeft 28 apotheken in bezit en Zorggroep Almere 21 apotheken. Naast deze ketens die lid zijn van de ASKA zijn er nog de ketens AIO (Apothekers in overdracht/Medsen) met belang in 67 apotheken, VNA (Verenigde Nederlandse Apothekers) met circa 80 apotheken en Prickartz met 25 apotheken. Met in totaal 690 apotheekvestigingen blijft het percentage ketenapotheken stabiel op 35%.

figuur 1: Ontwikkeling van het aantal openbare apotheken, apotheken in bezit van ketens en zelfstandig opererende apotheken, 2002-2008

Sinds 2006 is het aandeel van de apotheken die eigendom zijn van ketens, gestabiliseerd op 35%.