Meer pubers aan de pil

Pubers, voor wie de SFK de leeftijdscategorie van 10 tot en met 17 jaar aanhoudt, kregen in 2008 ruim 3,65 miljoen keer een geneesmiddel verstrekt. De anticonceptiepil heeft daarin met 290.000 verstrekkingen een significant aandeel van bijna 8%. Andere typische pubergeneesmiddelen zijn ADHDmiddelen en middelen voor huidproblemen (acne). ADHDmiddelen zijn vorig jaar bijna 350.000 keer verstrekt (9,5%). Geneesmiddelen voor acne zijn in 2008 130.000 keer (3,5%) afgeleverd.

Meisjes van 16

De leeftijd van een pubermeisje dat aan de balie van de apotheek orale anticonceptiva afhaalt, is gemiddeld 16,1 jaar. Deze gemiddelde leeftijd is sinds 2000 ongewijzigd. Het aantal pubermeisjes die orale anticonceptiva gebruiken, is in die jaren wel toegenomen. In 2008 waren er ruim 400 verstrekkingen per 1000 pubermeisjes tegenover ruim 300 in 2000. Omdat het aantal meisjes in deze leeftijdgroep in die jaren vrijwel gelijk gebleven is, gebruiken in 2008 absoluut gezien wel meer jonge meisjes de pil dan in 2000. Ook is een steeds groter deel van het totale aantal verstrekkingen van orale anticonceptiva bestemd voor pubers. In 2008 werd van de bijna 3,4 miljoen verstrekkingen aan orale anticonceptiva 8,7% verstrekt aan meisjes van 10 tot 18 jaar, terwijl dit in 2000 nog 5,8% was. De toename van dit percentage is niet alleen te verklaren met meer gebruik door pubers, maar ook met minder gebruik door volwassen vrouwen. Een verklaring daarvoor is, dat voor vrouwen van 21 jaar en ouder de pil in de periode 2004 tot en met 2007 niet tot het wettelijk verzekerde pakket behoorde. Ook speelt de toename van het aantal vrouwen die een Mirenaspiraaltje gebruiken een rol. Dit spiraaltje geeft gedurende een periode van vijf jaar dagelijks een voldoende hoeveelheid progestageen af om conceptie te voorkomen.

Eén op 5,5

In 2008 waren er 130.000 pubermeisjes die een oraal anticonceptivum hebben gehaald bij de openbare apotheek. Dit komt erop neer dat één op de 5,5 meisjes in de leeftijd van 10 tot 18 jaar aan de pil is. Het aantal meisjes in de leeftijd van 10 tot en met 12 jaar die orale anticonceptiva gebruiken, is verwaarloosbaar klein. Van de 13-jarigen slikt 2% de pil, terwijl dat bij de 17-jarigen is opgelopen tot zo’n 60%. Het maximum van het pilgebruik ligt rond de leeftijd van 21 jaar. Van de vrouwen van die leeftijd gebruiken drie van de vier de pil.

Tweede generatie

De pil die de Nederlandse apothekers het meest verstrekken is de combinatie van het oestrogeen ethinyloestradiol 0,03 mg met het progestageen levonorgestrel 0,15 mg. Van deze anticonceptiepil, die bekend is geworden onder de merknamen Microgynon 30 en Stediril 30, is sinds medio 2007 ook een generieke variant beschikbaar. Opvallend is dat deze relatief oude tweedegeneratiepil de laatste jaren fors aan marktaandeel gewonnen heeft ten koste van derdegeneratiepillen. De drie varianten van deze combinatie gezamenlijk worden in 2008 door 70% van de pilgebruikers geslikt. Dit percentage geldt zowel voor de pubers als voor de ouderen. In 2000 slikte 60% van de pubermeisjes deze combinatie, bij de volwassen vrouwen lag dit met 40% nog veel lager. Nederlandse apotheken in 2000 per 1000 pubermeisjes 300 keer een pilrecept, in 2008 waren dat er 400. In dat jaar waren meer dan een op de zes pubermeisjes aan de pil.

figuur 1: Aantal verstrekkingen van orale anticonceptiva per 1000 meisjes van 10 tot en met 17 jaar

Het aantal verstrekkingen per 1000 pubermeisjes nam toe van ruim 300 in 2000 tot ruim 400 in 2008. Deze stijging deed zich gelijkmatig bij alle leeftijden voor waardoor de gemiddelde leeftijd gelijk bleef.