Huisarts verdringt specialist

In de eerste helft van 2008 was 82,1% van de receptgeneesmiddelen die in de openbare apotheek zijn verstrekt, afkomstig van een huisarts. Nog niet eerder was het aandeel huisartsenreceptuur zo hoog. In de eerste helft van 2007 was dat percentage nog 81,6%. De stijging van het aandeel huisartsenvoorschriften is een trend die vanaf 2006 is ingezet. In de jaren daaraan voorafgaand schommelde het aandeel rond de 80%.

Van tweede naar eerste lijn

De ontwikkeling van het aantal voorschriften van specialisten blijft duidelijk achter bij die van huisartsen. In de eerste helft van 2008 nam het aantal specialistenvoorschriften toe tot 11,5 miljoen. Dit is een toename van slechts 0,8% ten opzichte van dezelfde periode in het jaar daarvoor. Het aantal huisartsenvoorschriften nam met 4,1% toe tot 60,0 miljoen. De SFK beschikt niet over gegevens om de oorzaak van deze verschuiving te duiden. Het beeld sluit wel aan bij de het beleid van de overheid om de eerstelijnszorg te versterken. Ten gevolge van dat beleid mag worden verwacht dat het aantal verwijzingen van de huisarts naar de specialist afneemt. Eén van de maatregelen die de overheid ter ondersteuning van dit beleid heeft genomen is de in 2006 geïntroduceerde honoreringsmodule 'Modernisering en Innovatie'. Deze module biedt huisartsen de mogelijkheid om in overleg met zorgverzekeraars vernieuwende zorgactiviteiten te ontwikkelen die separaat van de reguliere honorering van huisartsen door de zorgverzekeraar worden vergoed. Daarnaast bevorderen de no-claimregeling - die in de jaren 2006 en 2007 van kracht was - en het verplichte eigen risico - dat vanaf dit jaar geldt - dat verzekerden zich eerder bij een huisarts zullen melden dan bij een specialist. De kosten van een bezoek aan de huisarts of een herhaalrecept via de huisarts tellen immers niet mee bij genoemde regelingen, terwijl specialistenbezoek daar wel onder valt.

Minder meer

In vergelijking met 2007 nam het totaal aantal voorschriften voor receptgeneesmiddelen in de eerste twee kwartalen van 2008 met 3,5% toe. Het gaat hierbij om receptgeneesmiddelen, los van het feit of ze al dan niet in het basispakket zijn opgenomen. Deze stijging is aanzienlijk minder dan in de twee voorafgaande jaren. In de eerste helft van 2006 en van 2007 steeg het aantal verstrekte receptgeneesmiddelen namelijk met 6,2 respectievelijk 4,7%. Vooral in het eerste kwartaal bleef de stijging van het aantal door apotheken verstrekte receptgeneesmiddelen met 2,4% achter bij de stijging in dezelfde periode in 2007. Deze beperkte stijging was het directe gevolg van het hamstereffect in december. Eind 2007 legden verzekerden namelijk enige medicijnvoorraden aan in verband met de vervanging van de no-claim regeling door het verplichte eigen risico van € 150. In het tweede kwartaal van dit jaar was het hamstereffect uitgewerkt en nam het aantal verstrekkingen met 4,5% toe.

Figuur 1: De ontwikkeling van het aantal voorschriften van specialisten blijft duidelijk achter bij die van huisartsen

Ontwikkeling van het aantal huisartsen- en specialistenvoorschriften ten opzichte van het voorafgaande jaar. Vanaf 2006 steeg het aantal verstrekkingen van de huisarts relatief veel sterker dan die van de specialist, terwijl die rollen tot 2005 nog waren omgedraaid.