Pilgebruik stoïcijns onder pakketmaatregel

Met ingang van 1 januari 2004 kregen vrouwen van 21 jaar en ouder het gebruik van anticonceptiemiddelen zoals de pil en het spiraaltje niet meer automatisch vergoed. Tenzij zij zich aanvullend hiervoor hadden verzekerd, moesten deze vrouwen de anticonceptiepil zelf betalen. Vanaf dit jaar zijn deze middelen weer volledig opgenomen in de basisverzekering, maar komen ze net als alle andere pakketgeneesmiddelen wel ten laste van het in 2008 geïntroduceerde eigen risico.

Nauwelijks verandering

Uitgedrukt in aantal dagen waarvoor een apotheek hormonale anticonceptiva verstrekt, verwacht de SFK dat het totale gebruik in 2008 gelijk blijft aan het niveau van 2007. In 2004, toen de overheid de pil uit het pakket haalde, daalde het pilgebruik drastisch ten opzichte van 2003 met ruim 9%. In de daarop volgende jaren was er telkens een lichte stijging, maar het gebruik ligt nog steeds zo’n 6% onder het niveau van vóór de pakketingreep in 2004. Het aantal vrouwen dat hormonale anticonceptiva gebruikt blijft sinds 2006 stabiel met zo’n 1,8 miljoen personen.

Collectieve kosten

In 2007, toen de pil voor vrouwen van 21 jaar en ouder standaard niet werd vergoed, is bijna € 70 miljoen besteed aan orale hormonale anticonceptiva. Hiervan kwam € 58 miljoen (84%) voor rekening van de pilgebruiksters zelf of van de aanvullende verzekering. Op basis van de cijfers over het eerste haljaar van 2008 schat de SFK in dat dit jaar ruim € 66 miljoen zal worden uitgegeven aan de pil. Met de recente heropname van de pil in het basispakket komen niet alle kosten voor rekening van de basisverzekering. Vanwege de overschrijding van de vergoedingslimiet die geldt voor orale anticonceptiva moeten gebruiksters toch nog € 9 miljoen (14%) uit eigen zak betalen. Hierdoor komen € 45 miljoen meer kosten ten laste van de zorgverzekering. Uiteindelijk zal ook een behoorlijk deel van deze € 45 miljoen door de verzekerden zelf worden opgebracht door het eigen risico dat vanaf dit jaar geldt.

Labelverschuivingen

Het aantal verstrekkingen van de meest verstrekte anticonceptiepil in Nederland: ethinylestradiol met levonorgestrel 30/150µg (merknamen Microgynon 30, Stediril 30) zal in 2008 naar schatting vrijwel gelijk zijn aan dat in 2007. Toch zullen de uitgaven aan deze geneesmiddelen bijna 10% lager uitvallen dan vorig jaar. Dit heeft te maken met labelverschuivingen binnen deze groep. Sinds jaren is meest gebruikte variant van deze anticonceptiepil Microgynon 30. Eind 2006 had het nog een marktaandeel van 65% tegen 14% voor Stediril 30. Het indertijd in de handel zijnde Rigevidon was toen goed voor 21%. Inmiddels is dit laatste product uit de handel teruggetrokken en vervangen door een pil met de overeenkomende generieke naam: ethinylestradiol met levonorgestrel 30/150µg. Deze introductie blijkt succesvol want binnen 1 jaar heeft dit label een aandeel van 43% van de markt. Microgynon 30 is met 45% nog net marktleider. Het aandeel van Stediril 30 is licht afgenomen tot 12%.

Preferente pil

Op basis van de kosten van genoemde geneesmiddelen zou een andere verhouding worden verwacht. Microgynon 30 is verreweg de duurste pil met deze samenstelling: € 5,44 per 63 stuks. Het generieke middel is met € 4,04 veel lager geprijsd maar nog net iets duurder dan Stediril 30 (€ 3,93). In het kader van het door zorgverzekeraar UVIT ingezette preferentiebeleid is het goedkoopste label binnen deze groep, Stediril 30, dan ook vanaf 1 juli jl. aangewezen als preferent middel. De cijfers over het komende half jaar zullen uitwijzen welke gevolgen dit voor de marktverhoudingen heeft.

Figuur 1: Uitgaven inclusief GVS-bijdrage aan orale hormonale anticonceptiva