Nederlander middenmoter in Europa

Van de € 321 die de Nederlander in 2006 gemiddeld aan geneesmiddelen uitgaf, komt € 43 op het conto van dure geneesmiddelen. Van dure geneesmiddelen bedragen de kosten per voorschrift meer dan € 500. Deze middelen worden vaak via geselecteerde apotheken op de markt gebracht. Nederland staat met dit bedrag boven landen als Spanje en Portugal, die traditioneel ook relatief lage geneesmiddelenuitgaven per hoofd van de bevolking kennen. In de buurlanden van Nederland ligt de geneesmiddelenconsumptie 12-60% hoger. In België is in 2006 gemiddeld € 359 per hoofd uitgegeven aan geneesmiddelen, in Duitsland € 427 en in Frankrijk € 506. In vergelijking met het van oudsher zuinige Denemarken liggen de uitgaven per hoofd van de bevolking in ons land 33% hoger. Bij gebrek aan actuele gegevens over heel Groot-Brittannië kan de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK) alleen rapporteren over Engeland. Een belangrijke factor in de lage uitgaven per hoofd van de bevolking in dat land is het gegeven dat de verstrekking van dure geneesmiddelen is voorbehouden aan de ziekenhuizen en deze uitgaven dus buiten de extramurale scope vallen. Daarnaast hebben de uitgaven uitsluitend betrekking op geneesmiddelen die vergoed worden door de National Health Service. De SFK verwacht dat Nederland vanaf 2008 weer tot de staartgroep behoort qua geneesmiddelenuitgaven per persoon. Door de invoering van het preferentiebeleid zijn de prijzen van generieke geneesmiddelen in ons land recentelijk drastisch gedaald. Op jaarbasis dalen de geneesmiddelenuitgaven hierdoor met ruim 10%.

Aandeel binnen de gezondheidszorg

Het aandeel van farmaceutische hulp binnen de totale kosten van de gezondheidszorg is in totale kosten van de gezondheidszorg is in Nederland erg laag ten opzichte van de andere West-Europese landen. In 2006 had 10,8% van de totale zorguitgaven in Nederland betrekking op uitgaven aan farmaceutische hulp. Hiermee behoort Nederland tot de absolute staartgroep in West-Europa.
In Frankrijk is dit aandeel het dubbele. Vooral in de Zuid-Europese landen nemen de geneesmiddelenuitgaven een relatief groot aandeel van de totale zorgkosten in.

Verklaringen

De verschillen in geneesmiddelenconsumptie zijn voor een beperkt deel terug te voeren op de mate van vergrijzing van de bevolking in de diverse landen. In Nederland is 14,3% van de bevolking 65 jaar of ouder. In België en Duitsland ligt het aandeel 65-plussers met respectievelijk 17,2% en 19,3% een stuk hoger. In Frankrijk is 16,2% van de bevolking 65 jaar of ouder. Het gemiddelde voor de Europese Unie bedraagt 17,7%. Een reden voor de relatief lage geneesmiddelenuitgaven in ons land is dat Nederlanders veel generieke geneesmiddelen gebruiken. De Nederlandse apotheken leveren inmiddels in 54% van de gevallen een generiek geneesmiddel af. Dit is vergelijkbaar met landen als Duitsland en Groot-Brittannië. In de meeste andere landen – waaronder België, Frankrijk, Spanje, Italië, Oostenrijk en Zwitserland – ligt dit aandeel binnen de range van 10-20%. De belangrijkste verklaring voor de relatief lage geneesmiddelenuitgaven in Nederland betreft terughoudend voorschrijfbeleid en terughoudend slikgedrag.

Figuur 1: Nederland kruipt – tijdelijk – naar Europees gemiddelde

Geneesmiddelenuitgaven via apotheekhoudenden per inwoner in 2006. Hoewel Nederland meer naar het West-Europees gemiddelde gaat, ligt het bestedingsniveau in ons land nog altijd 12,5% lager. Alleen Denemarken en Engeland hebben aanzienlijk lagere uitgaven per hoofd van de bevolking.