Prijzenslag generieke geneesmiddelen

Eerder dit jaar waren de prijzen van generieke geneesmiddelen al met € 125 miljoen verlaagd als gevolg van het Transitieakkoord dat minister Klink vorig jaar sloot met de geneesmiddelensector. Medio mei hebben de generieke leveranciers hun medewerking aan het Transitieakkoord opgezegd uit onvrede over het doorzetten van het preferentiebeleid door zorgverzekeraars.

Markt op zijn kop

De landelijke “aanbesteding” van zorgverzekeraars heeft een ware prijzenslag tussen generieke geneesmiddelenleveranciers ontketend. Naar verluid hebben sommige leveranciers hun prijzen tot onder de kostprijs verlaagd om daarmee een unieke positie op de Nederlandse markt te verwerven. Als gevolg van het preferentiebeleid zien enkele generieke geneesmiddelenleveranciers hun marktaandeel drastisch slinken. Grote “winnaar” bij de generieke leveranciers – voor zover er van een winnaar gesproken kan worden – is het Duitse Ratiopharm dat bij diverse belangrijke geneesmiddelen een monopoliepositie verwerft. Dit neemt overigens niet weg dat de apotheekomzet van Ratiopharm bij de geneesmiddelen die vallen binnen het preferentiebeleid halveert (zie tabel 1). Grote verliezer is Pharmachemie waarbij de omzet daalt tot een kwart van de huidige omzet.

Tabel 1: Omzetmutatie per leverancier van geneesmiddelen binnen het preferentiebeleid, op jaarbasis

Preferentiebeleid

Het preferentiebeleid van zorgverzekeraars houdt in, dat diverse grote zorgverzekeraars zoals UVIT, Menzis, CZ en AGIS van bepaalde veelgebruikte geneesmiddelen alleen nog de allergoedkoopste variant vergoeden. Naast de maagzuurremmer omeprazol en de cholesterolverlagers simvastatine en pravastatine waarbij de zorgverzekeraars onder regie van Zorgverzekeraars Nederland een gezamenlijk voorkeursbeleid voeren, breiden de zorgverzekeraars per 1 juli aanstaande. hun preferentiebeleid fors uit. Geneesmiddelenfabrikanten werden uitgenodigd een nieuwe landelijke geneesmiddelenprijs af te geven die vanaf 1 juni geldt. Op grond van deze prijsopgave wijzen de zorgverzekeraars de geneesmiddelen aan die vanaf 1 juli nog vergoed worden. In de praktijk komt dit erop neer dat in de meeste gevallen alleen nog de allergoedkoopste variant vergoed wordt . In tabel 3 is een overzicht gegeven van de geneesmiddelen waar het omgaat. Alleen als de arts van oordeel is dat er sprake is van een “medische noodzaak” krijgt de patiënt het geneesmiddel dat hij gewoon was te gebruiken nog vergoed door de zorgverzekeraar. In de andere gevallen zal de patiënt moeten overstappen op het goedkoopste label, of de kosten van het vertrouwde middel volledig uit eigen zak betalen. Vanaf 1 juli zal het minimaal 3,4 miljoen keer voorkomen dat verzekerden moeten overstappen op een geneesmiddel van een andere fabrikant, omdat hun zorgverzekeraar alleen nog de allergoedkoopste variant vergoed. Sommige verzekeraars, zoals Achmea en Zorg & Zekerheid voeren geen preferentiebeleid, maar hebben met apotheken afgesproken dat zij alle geneesmiddelen aan hun verzekerden mogen leveren, maar dat de apotheken slechts de prijs van de goedkoopste variant van het betreffende geneesmiddel vergoed krijgen.

Tabel 2: Top 10 van goedkoopste varianten met de meeste impact op de geneesmiddelenomzet

Prijseffecten stapelen zich op

Als gevolg van het Transitieakkoord waren de prijzen van generieke geneesmiddelen in de eerste maanden van dit jaar al met gemiddeld 13% verlaagd. Uitgedrukt in euro’s betreft dit een bedrag van € 125 miljoen. Vanaf 1 juni dalen de prijzen van generieke geneesmiddelen over de volle linie met nog eens € 250 miljoen. Doordat de verzekeraar alleen nog (het middel met) de laagste prijs vergoedt, komt hier nog eens € 60 miljoen aan prijsverlaging bovenop. Tenslotte heeft het preferentiebeleid ook een uitstralingseffect naar merkgeneesmiddelen wat leidt tot een extra omzetverlaging van nog eens € 45 miljoen.

Apotheek ziet inkoopvoordeel verdampen

Tot nu toe realiseren de apotheken belangrijke inkoopvoordelen bij de generieke geneesmiddelen. Deze inkoopvoordelen verdampen nu in één klap. Met de inkoopvoordelen compenseerden apotheken het tekort op de receptregelvergoeding. Mede op grond van het praktijkkostenonderzoek dat de Nederlandse Zorgautoriteit vorig jaar heeft laten uitvoeren, kan worden berekend dat het tekort op de receptregelvergoeding per apotheek uitkomt op € 160.000. Vanwege de prijzenslag bij generieke geneesmiddelen eist de KNMP, de beroepsorganisatie van apothekers, inmiddels bij minister Klink dat de receptregelvergoeding alsnog per direct wordt verhoogd tot kostendekkend niveau. Binnen het Transitieakkoord zijn hierover afspraken gemaakt. Recentelijk heeft minister Klink in de Tweede Kamer nog bevestigd dat hij in 2008 het apotheektarief zou verhogen tot kostendekkend niveau als het inkoopvoordeel voor de apotheek verdwijnt.

Tabel 3: Omzetmutatie per werkzame stof van geneesmiddelen binnen het preferentiebeleid, op jaarbasis

*) Gezamenlijk preferentiebeleid onder regie van Zorgverzekeraars Nederland.