Groei marktaandeel ketens stagneert

Het aantal openbare apotheken in Nederland is in 2007 gestegen met 68 tot 1893 vestigingen. Van de 76 in 2007 nieuw geopende apotheken – 8 hielden ermee op – zijn er slechts 12 eigendom van een keten. Met in totaal 673 apotheekvestigingen blijft het percentage ketenapotheken steken op 35%. De diverse apotheekketens hebben forse groeiambities. Zo spraken de ketens begin 2007 zelf de verwachting uit dat zij in 2012 de helft van alle apotheken in eigendom zouden hebben. Op dit moment blijft de feitelijke ontwikkeling van het aantal apotheekketens substantieel achter bij deze groeiambitie.

ASKA

De ASKA, de Associatie van Ketenapotheken, is de branchevereniging van ketenapotheken. Momenteel telt de ASKA 6 leden, te weten Mediq Apotheek (onderdeel van OPG), Alliance Apotheek (voorheen de 4-Vijzels), Escura (onderdeel van Brocacef), Lloyds Apotheken, Zorggroep Almere en Thio Pharma, die gezamenlijk 506 (begin 2007:470) apotheken in eigendom hebben. Mediq apotheek, Lloyds Apotheken en Alliance Apotheek zijn - een uitzondering daargelaten – 100% eigenaar van de apotheken die zij in bezit hebben. Mediq Apotheek heeft 227 (2007: 220) openbare apotheken in eigendom; Lloyds Apotheken 62 (2007: 60) apotheken en Alliance Apotheek is gegroeid naar 78 (2007: 75) apotheken. Groothandel Brocacef heeft de apotheken ondergebracht in de formule Escura Apotheek, met 91 (2007: 84) eigen apotheken. Daarnaast nemen ook zelfstandige apotheken deel aan deze formule. Thio Pharma (zowel lid van ASKA als NApCo) heeft 29 apotheken in bezit en Zorggroep Almere 21 apotheken. Naast deze ketens die lid zijn van de ASKA zijn er nog de ketens AIO (Apothekers in overdracht/Medsen), bestaande uit 60 apotheken met een meerderheidsbelang, VNA (Verenigde Nederlandse Apothekers) met circa 80 apotheken en Prickartz met 25 apotheken.

Zelfstandige apothekers openen nieuwe apotheken

Sinds het mogelijk is dat niet-apothekers apotheken bezitten is het percentage apotheken in bezit van apothekers gestaag afgenomen tot 65%. Het afgelopen jaar heeft deze tendens niet doorgezet. Veel (jonge) zelfstandige apothekers kiezen ervoor om een nieuwe apotheek te vestigen. Los van het feit dat op dit moment weinig apotheken van eigenaar verwisselen, speelt hierbij mogelijk ook een rol dat zelfstandige apothekers in de afgelopen periode doorgaans minder hoge overnamebedragen konden financieren dan farmaceutische groothandels. Apothekers die ambiëren om een eigen apotheek te beheren, wagen daarom vaker de kans om zelf een nieuwe apotheek op te zetten. Het aantal leden van de Nederlandse Apotheek Coöperatie (NApCo), die opkomt voor de zelfstandig ondernemende apotheker, steeg in 2007 van 266 tot 367 apothekers.

De jonge vrouw in trek bij keten

Het aantal werkzame openbare apothekers is in 2007 gestegen tot 2.871, een toename van 46 personen. Nog steeds is een kleine meerderheid (52%) van de apothekers man. Van de beherend apothekers is nog altijd 59% man. Bij de jongere apothekers tot 40 jaar hebben de dames met ruim 60% inmiddels de overhand. Deze doelgroep is extra in trek bij de apotheekketens. Zo komt het bij apotheekketens relatief vaker voor dat een een jonge vrouwelijke apotheker een apotheekvestiging beheerd.

Figuur 1: Groei van het aantal openbare apotheken, apotheken in bezit van de ketens en van het totaal aantal zelfstandig opererende apotheken, in de periode 2002-2007

Voor het eerst in jaren is geen stijging waar te nemen in het aandeel apotheken dat in handen is van ketens.