Stabiele vraag naar apotheekbereidingen

Het afgelopen jaar verstrekten de Nederlandse apotheken 6,5 miljoen bereidingen die tot het basispakket van de zorgverzekeringswet behoren. Dit komt net als in 2006 neer op een stijging van 2,7% ten opzichte van het jaar ervoor. Deze stijging toont aan dat er een blijvende vraag is naar middelen waarvoor geen geregistreerd product beschikbaar is. Van de 145 miljoen voorschriften die de openbare apotheken in 2007 verwerkten, is 4,5% een bereiding. Dit percentage schommelde de afgelopen jaren zo rond de 5% van het totaal aantal verstrekkingen. Nauwkeurige becijfering laat zien dat de vraag naar bereidingen niet helemaal gelijke tred houdt met de totale vraag naar geneesmiddelen. In de laatste vier jaar is dit percentage jaarlijks met gemiddeld 0,1 verminderd.

Formularium en lokaal

Bereidingen zijn onder te verdelen in twee groepen. De ontwikkeling van het aantal verstrekkingen in beide groepen vertoont niet hetzelfde beeld. Het aantal verstrekkingen van bereidingen die in de apotheek op maat voor de patiënt of volgens een lokaal bereidingsvoorschrift worden gemaakt, bedraagt al jaren vrijwel onveranderd 3,5 miljoen. De precieze samenstelling van deze apotheekbereidingen is bij de SFK niet bekend. Daarnaast zijn er bereidingen die zijn samengesteld volgens landelijke protocollen, meestal conform de bereidingsvoorschriften van het Formularium der Nederlandse Apothekers (FNA). Deze preparaten zijn opgenomen in de G-Standaard van Z-Index. Het aantal verstrekkingen van deze bereidingen is in het afgelopen jaar met 5% toegenomen tot 2,9 miljoen. Een deel van deze FNA-preparaten wordt door geneesmiddelenleveranciers als gereed product in de handel gebracht.

Uitwendig

Anders dan de preparaten die volgens lokaal voorschrift worden bereid, is van de middelen die in de G-Standaard zijn opgenomen wél de samenstelling en dus ook de toepassing bekend. Binnen deze groep bereidingen vormen de preparaten die uitwendig worden toegepast het overgrote deel. In de top 10 op ATC3-niveau,,die ruim 83% van het totaal van deze groep omvat, komen uitsluitend uitwendige preparaten voor. Pas op de 12de plaats komen geneesmiddelen met systemische (inwendige) toepassing: de opioïde pijnstillers (ATC3 N05A), waaronder de paracetamol/codeïne combinaties in capsules en zetpillen en diverse toedieningsvormen van morfine. Op plaats 14 komen de corticosteroïden voor systemisch gebruik, zoals dexamethason, prednisolon en hydrocortison (capsules en drank).

Kosten

Met apotheekbereidingen zijn relatief weinig kosten gemoeid, dat geldt zeker voor de formularium-middelen. In totaal bedragen de kosten voor die groep bijna € 10,5 miljoen, hetgeen neerkomt op € 3,57 per voorschrift. De bedragen zijn exclusief de kosten voor de vergoeding voor de apotheekwerkzaamheden. De “op maat” bereidingen zijn duurder. Het gemiddelde voorschrift kost € 12,88. Over beide categorieën gezamenlijk komen de kosten per voorschrift uit op gemiddeld € 8,67.

Tabel 1: Top 10 Apotheekbereidingen (ATC3) volgens landelijk protocol in 2007