Blijvende vraag naar apotheekbereidingen

Ten opzichte van 15 jaar geleden verstrekken de openbare apotheken tegenwoordig minder eigen bereidingen. Waar aan het begin van de jaren negentig nog 10% van de verstrekte geneesmiddelen een eigen bereiding betrof, was dit eind jaren negentig 6%. Sinds 2000 is het aandeel apotheekbereidingen binnen het basispakket gestabiliseerd op 5%. Het afgelopen jaar is het aantal apotheekbereidingen met 2,6% licht toegenomen tot ruim 6,5 miljoen..

Meer volgens landelijk protocol

Apotheekbereidingen zijn onder te verdelen in twee groepen. Ten eerste zijn dit de preparaten die worden bereid volgens landelijke protocollen, veelal conform het Formularium der Nederlandse Apothekers (FNA). Deze preparaten zijn opgenomen in de G-Standaard van Z-Index. De toename van het aantal apotheekbereidingen in 2006 komt geheel op het conto van deze groep. Daarvan waren er in het afgelopen jaar 2,9 miljoen verstrekkingen, 200.000 meer dan in het jaar ervoor (+7%). Tot deze groep apotheekbereidingen behoren ook de FNA-preparaten die door sommige geneesmiddelenleveranciers als gereed product in de handel worden gebracht. Ten tweede zijn er apotheekbereidingen die volgens een lokaal formularium worden gemaakt of specifiek op maat voor een individuele patiënt. Omdat de samenstelling van deze bereidingen niet is vastgelegd in de G-Standaard, kan de SFK deze producten niet nader identificeren. Meer dan de helft (55%) van de apotheekbereidingen behoorde in 2006 tot de groep met onbekende samenstelling, waarvan het aantal in 2006 in vergelijking met 2005 praktisch ongewijzigd is (-0,6%).

Top 10

Van de groep in de G-Standaard opgenomen apotheekbereidingen zijn basiscrèmes en basiszalven het meest verstrekt. Deze bevatten geen specifieke werkzame stof en worden toegepast bij droge huid of eczeem. Aan deze crèmes en zalven kunnen geneesmiddelen worden toegevoegd, waarmee deze huidpreparaten een specifieke toepassing krijgen. Ook leveren de apotheken regelmatig zure oordruppels voor infecties van de uitwendige gehoorgang, waaraan al dan niet een corticosteroïd, zoals hydrocortison of triamcinolon, is toegevoegd. Corticosteroiden kunnen worden ingezet als de klachten gepaard gaat met jeuk of eczeem. Een sterke stijging van meer dan 100% is waarneembaar bij lidocaïne orale gel. Dit houdt ongetwijfeld verband met het wegvallen van een vergelijkbaar handelspreparaat.

Voor alle leeftijden

In het algemeen zijn de meeste apotheekbereidingen waarvan de SFK de samenstelling kent bestemd voor ouderen. Dit geldt vooral voor 75-plussers (0,4 voorschrift per hoofd van de bevolking in deze groep). Bij de groep die bestaat uit baby’s, kinderen en jongeren tot en met 20 jaar is dit 0,22 voorschrift. Een deel is bestemd voor een specifieke leeftijdsgroep. Zo wordt natriumfluoride mondspoeling vooral geleverd aan jongeren van 11 tot en met 20 jaar (80% van de verstrekkingen). Kinderen tot en met 10 jaar nemen naar verhouding een groot deel van de apotheekbereidingen van (basis)crèmes en zalven voor hun rekening (22%), terwijl 32% van deze bereidingen naar personen van 65 jaar en ouder gaan.

Ontwikkeling aantal apotheekbereidingen (in miljoenen voorschriften)

Het aantal apotheekbereidingen is terug op het niveau van 2003. De stijging in 2006 is toe te schrijven aan een toename van de apotheekbereidingen volgens landelijk protocol, zoals vermeld in de G-Standaard .

De meest verstrekte apotheekbereidingen zijn basiscrèmes en basiszalven, daarna gevolgd door crèmes en zalven bij aambeien. Zure oordruppels voor infecties in de uitwendige gehoorgang nemen bij elkaar geteld de derde plaats in.