Preferentiebeleid zet opbrengst transitieakkoord onder druk

In het onlangs afgesloten transitieakkoord is afgesproken dat prijzen van generieke geneesmiddelen begin 2008 gemiddeld met tenminste 10 procent verlaagd zouden worden. Inmiddels zijn de prijzen van januari 2008 bekend en blijkt dat de eerste ronde prijsverlagingen leidt tot een gemiddelde kostendaling van 4,3 procent. Bij deze berekening heeft de SFK zich gebaseerd op de verstrekkingen van de receptgeneesmiddelen die in openbare apotheken in de periode augustus 2007 tot en met oktober 2007 zijn afgeleverd.

Meer prijsverschillen

De afgelopen periode waren de prijsverschillen tussen de verschillende generieke labels relatief beperkt. Doordat de generieke leveranciers de in het transitieakkoord beoogde prijsverlagingen verschillend hebben beoordeeld, is er nu sprake van veel grotere variatie in de prijsstelling van generiek. Het effect van de prijsdalingen kan oplopen tot 7,6 procent als de voorkeur verschuift naar de goedkoopste varianten of als de generieke leveranciers elkaar volgen in de neerwaartse prijsspiraal.

Nieuw preferentiebeleid

Simvastatine draagt in belangrijke mate bij aan het effect van de prijsdaling. Per januari 2008 hebben diverse leveranciers hun simvastatine 15 tot wel 45 procent lager geprijsd dan de maand daarvoor. Daarmee kunnen ze zich echter niet verzekeren van voldoende afzet, want in het nieuwe door ZN gecoördineerde preferentiebeleid vergoeden de meeste zorgverzekeraars gedurende het eerste halfjaar van 2008 alleen nog de simvastatine van de Indiase producent Ranbaxy. Dit label, dat in Nederland op de markt wordt gebracht door Focus Farma bleek in december, toen de preferentielijst voor de komende periode werd vastgesteld, voor de gangbare sterktes de goedkoopste simvastatine. Het tijdstip van de aanwijzing door ZN was opmerkelijk omdat ZN ook partij is in het transitieakkoord. De zorgverzekeraars wisten dan ook dat in per januari 2008, een maand na de vaststelling van de preferentielijst, diverse generieke geneesmiddelen in prijs omlaag zouden gaan.

Duurder uit

Goedkopere varianten van simvastatine kunnen nauwelijks worden afgeleverd, omdat de meeste zorgverzekeraars deze vanwege het preferentiebeleid simpelweg niet vergoeden. De gemiddelde prijsdaling van 4,3 procent zal daarom in de praktijk niet worden gehaald. Als de recente volumeverhoudingen tussen de verschillende labels gelijk zouden blijven, zouden de kosten van simvastatine bij het prijspeil van januari in het eerste halfjaar ruim 7 miljoen euro lager liggen dan onder het preferentiebeleid van de zorgverzekeraars. Gezien de grote prijsverschillen tussen de niet-preferente leveranciers liggen verdere prijsverlagingen normaal gesproken voor de hand, waardoor dit bedrag nog kan oplopen. Forse prijsdalingen van Ranbaxy zouden de schade voor zorgverzekeraars kunnen beperken. Voor Focus Farma is er echter geen noodzaak om mee te gaan in de prijzenslag rond simvastatine, aangezien dit bedrijf het komende halfjaar een gegarandeerde omzet heeft van bijna een half miljoen simvastatinegebruikers.

Tabel 1: Top 10 : Procentuele kostenverlagingen in januari 2008 ten opzichte van december 2007

De belangrijkste prijsverlagingen doen zich voor bij simvastatine. Opvallend is dat er relatief grote verschillen zijn tussen de gemiddelde kostenverlagingen en de kostenverlagingen die kunnen optreden als de voorkeur verschuift naar de goedkoopste varianten.