Groei apotheekvestigingen zet door

Tot de 1.825 openbare apotheken behoren volgens de KNMP-administratie ook 28 dienstapotheken, apotheken die specifiek gericht zijn op dienstverlening in de avonden en weekeinden. Tevens zijn 4 apotheken meegeteld die hun dienstverlening via internet en post of bezorgdienst afhandelen. Overigens biedt ook een groot aantal reguliere openbare apotheken dienstverlening via het internet aan.

Ketenvorming

Liberalisering van de apotheekmarkt maakte het vanaf 1999 mogelijk dat niet-apothekers apotheken bezitten. Het opkopen van bestaande apotheken door met name farmaceutische groothandels is er de vooraamste reden van dat het percentage apotheken in bezit van apothekers is afgenomen tot 66%. De Nederlandse Apotheek Coöperatie (NApCo) heeft als missie het scheppen van voorwaarden tot behoud van de zelfstandig ondernemende apotheker. Het aantal leden van NApCo is het afgelopen jaar opgelopen van 225 tot 266.

Farmaceutische groothandel OPG en apotheekketens LLOYDS Apotheken en de Vier Vijzels zijn ” een enkele uitzondering daargelaten – 100% eigenaar van de apotheken die zij in bezit hebben. Begin dit jaar had OPG 220 openbare apotheken in eigendom die zijn ondergebracht in de Mediveen-groep. LLOYDS Apotheken heeft in 2006 10 apotheken aangekocht en komt nu op 56 apotheken. Het aantal apotheken in bezit van de Vier Vijzels is het afgelopen jaar gegroeid van 71 naar 75 apotheken. Groothandel Brocacef heeft de apotheken die voorheen onderdeel uitmaakten van de Farmassure-groep, ondergebracht in de in februari 2006 geïntroduceerde formule Escura Apotheek. Het aantal eigen apotheken in Escura Apotheek bedraagt ruim 80. Daarnaast nemen ook zelfstandige apotheken deel aan deze formule. Op initiatief van deze vier apotheekorganisaties is in 2005 de Associatie van Ketenapotheken (ASKA) opgericht, met als doel het behartigen van de belangen van centraal geleide apotheekbedrijven. Inmiddels is het aantal ASKA-leden uitgebreid naar 6 apotheekbedrijven die gezamenlijk 470 apotheken in eigendom hebben.

Andere concurrenten

Naast bovengenoemde apotheekketens worden in Nederland ook enkele apotheken vanuit een stichting geëxploiteerd (2%), bijvoorbeeld vanuit gezondheidscentra. Verder zijn er ook drogisterijketens die openbare apotheken bezitten. Drogisterijketen DA heeft in 2006 één apotheek gesloten en heeft momenteel 3 apotheken in eigendom. Na eerdere berichtgeving van multinational Ahold om te stoppen met het exploiteren van apotheken, zijn nog 4 van de 5 Etos-apotheken in bedrijf. Ook is er een tweetal zorgverzekeraars met een belang in 1 of meer apotheken. Daarnaast werken andere verzekeraars steeds vaker met bestaande apotheken als zogeheten ”preferred providers”. In december 2006 heeft een Amsterdamse thuiszorgorganisatie zijn eigen apotheek geopend, die opereert vanuit een pand in Almere.

Gevestigd en eigenaar

Het aantal werkzame openbare apothekers is in 2006 gestegen tot 2.825, een toename van 36 personen. Een krappe meerderheid (53%) van de apothekers is man. Mannen zijn vaker verantwoordelijk voor de farmaceutische dienstverlening van de apotheek dan vrouwen: van alle gevestigd apothekers is 61% een man. Ook binnen de groep eigenaar-gevestigd apotheker ligt het eigendom van de apotheek meestal in handen van een man (70%). Hoewel er meer jonge vrouwelijke apothekers tot 41 jaar zijn, zijn ook hier de mannelijke apotheekbezitters in de meerderheid. Met 60% is hun aandeel echter minder prominent dan in de totale groep.

Figuur 1: Ontwikkeling van het aantal openbare apotheken

Het aantal openbare apotheken in Nederland neemt al jaren sterk toe. Steeds meer apotheken komen in eigendom van met name apotheekketens, ten koste van de zelfstandig gevestigde apotheker-eigenaar.

N.B.: De SFK beschikt niet over gegevens betreffende het aandeel apotheken in bezit van apothekers van voor 2002. Daarom staat bij eerdere jaren volledig eigendom van apothekers.