Tijd voor succesvolle diabeteszorg!

Veel mensen die chronisch geneesmiddelen moeten gebruiken hebben moeite om dit volgens het doseringsadvies te doen. Bij diabetes type II zijn de gevolgen van therapieontrouw niet direct merkbaar, maar deze kunnen op termijn leiden tot ernstige bijwerkingen en een verhoogd risico op cardiovasculaire ziekten en sterfte.

Apothekers in het KNMP departement Groningen hebben samen met zorgverzekeraar Menzis een project opgezet om de therapietrouw van orale antidiabetesmiddelen en lipideverlagers bij mensen met suikerziekte te verbeteren. Gebruikers van orale antidiabetesmiddelen krijgen het advies om ook lipideverlagers te gebruiken. De SFK en het WINAp ondersteunden dit project met een registratiesysteem voor ondernomen activiteiten en door de bepaling van de therapietrouw van de betrokken patiënten op basis van SFK gegevens. Het onderzoeksinstituut ARGO Universiteit Groningen peilde de mening van de betrokken patiënten over deze speciale zorg door de apotheken en over wat het betekent voor hun geneesmiddelgebruik. In het PW van 1 februari 2007 (week 5) hebben wij de opzet van dit project beschreven.

Selectie

In oktober 2006 hebben apothekers middels een speciaal voor dit project ontwikkelde SFK-webrapportage gebruikers van orale antidiabetica geselecteerd die mogelijk therapieontrouw waren en aan wie de apothekers extra zorg wilden bieden. Dit waren in totaal 945 patiënten, gemiddeld 25 per apotheek. Bij 277 patiënten ging het daarbij om orale antidiabetesmiddelen en bij 726 om lipideverlagers. Voor 58 patiënten werd de therapietrouw van beide soorten middelen bevorderd.

Administratie

Alle activiteiten die apothekers tot augustus 2007 in het kader van dit project ondernomen hebben, konden zij online in een registratiesysteem op datum met de daaraan bestede tijd vastleggen. Bijna de helft van de apothekers heeft de activiteiten in het registratiesysteem vastgelegd en tweederde daarvan heeft ook de tijd geregistreerd.

Resultaten

In de geselecteerde groep patiënten is de gemiddelde therapietrouw bij de orale antidiabetesmiddelen verbeterd van 21% in oktober 2006 naar 54% in juli 2007. Bij de lipideverlagers steeg de therapietrouw voor de hele groep eveneens gemiddeld met bijna 30 procentpunten, van 15% naar 44%. Een enquête onder de geselecteerde patiënten door ARGO laat zien dat patiënten hun eigen therapietrouw gemiddeld hoger inschatten dan de therapietrouw die wij berekenen op basis van de aflevergegevens. De patiënten waarderen de extra zorg door de apotheker en blijken het nut van goed geneesmiddelgebruik beter te beseffen.

Uit de registratie blijkt dat apothekers tussen oktober 2006 en juli 2007 gemiddeld 22 uur aan algemene activiteiten hebben besteed, zoals het selecteren van patiënten voor het project en het bespreken van het project samen met de huisartsen in FTO-verband. Uit de registratie van patiëntgebonden activiteiten blijkt dat het informeren van de huisarts en het versturen van een patiëntenbrief in vrijwel alle gevallen gebeurde. Ook zijn met patiënten gesprekken gevoerd, meestal telefonisch, maar ook in de apotheek. In het systeem konden apothekers ook melden of er tijdens het project een gegronde reden was voor een patiënt om het gebruik van een geneesmiddel in overleg met de voorschrijver te staken. Uit de evaluatie blijkt dat apothekers gemiddeld 30 uur met activiteiten voor individuele patiënten bezig waren. Gedurende de 10 maanden van het project heeft een deelnemende apotheker daarin in totaal gemiddeld 52 uur geïnvesteerd.

Figuur 1: Ontwikkeling van de gemiddelde therapietrouw tijdens het project therapietrouw Diabetes Groningen

De gemiddelde therapietrouw stijgt zowel bij de orale antidiabetesmiddelen als bij de lipideverlagers met 30 procentpunten.