Wat is duur?

Regeling dure geneesmiddelen

Voor de ziekenhuizen is sinds 1 januari 2002 door het CTG/ZAio een speciale beleidsregel dure geneesmiddelen in het leven geroepen. Doel hiervan is om ziekenhuizen financiële compensatie te bieden voor de snel groeiende kosten van enkele specifieke geneesmiddelen en hierdoor de ziekenhuisbudgetten te ontlasten. Volgens deze beleidsregel is een geneesmiddel duur wanneer de totale kosten per jaar tenminste 0,5% bedragen van alle geneesmiddelkosten in ziekenhuizen gezamenlijk en wanneer het geneesmiddel per behandeldag minstens 10 keer duurder is dan de gemiddelde kosten per dag. Sinds 1 januari 2006 krijgen ziekenhuizen 80% van de kosten van deze geneesmiddelen vergoed. Op dit moment staan 17 geneesmiddelen op de lijst, maar inzicht ontbreekt in de precieze omvang van de dure geneesmiddelen in ziekenhuizen. Prof. dr. A. Steenhoek (hoogleraar specialistisch geneesmiddelenbeleid bij de Erasmus Universiteit en hoofd ziekenhuisapotheek Medisch Centrum Alkmaar) schat in dat het in totaliteit om ongeveer € 200 miljoen gaat.

Van intramuraal naar extramuraal

Volgens prof. dr. Steenhoek kunnen de financiële criteria gemakkelijk worden vertaald naar de situatie buiten het ziekenhuis. Hij raamt de totale intramurale geneesmiddelenkosten op ongeveer € 500 miljoen; 0,5% is dan € 2,5 miljoen. De gemiddelde kosten per behandeldag bedragen € 20 en 10 keer duurder is dan € 200 per dag. Een intramuraal geneesmiddel komt dus in aanmerking voor het predikaat duur wanneer het per behandeldag tenminste € 200 kost en de totale jaaromzet in de Nederlandse ziekenhuizen tenminste € 2,5 miljoen bedraagt. Buiten het ziekenhuis kunnen de criteria worden berekend met behulp van de extramurale geneesmiddelengebruikscijfers van de SFK. Hierbij kiezen we ervoor om het intramuraal gehanteerde begrip 'kosten per behandeldag' te vervangen door de extramurale 'kosten per DDD'. De totale uitgaven aan farmaceutische zorg via de openbare apotheken kwamen in 2005 uit op € 4,0 miljard. De gemiddelde kosten per DDD bedroegen € 0,495. Hierdoor noemen we een extramuraal verstrekt geneesmiddel duur als de uitgaven hoger uitkomen dan € 20 miljoen per jaar en de kosten per DDD minimaal € 4,95 bedragen.

Dure geneesmiddelen in de openbare apotheek

Wanneer de intramuraal gehanteerde definitie van 'duur geneesmiddel' extramuraal op 2005 wordt toegepast, dan blijven er 11 geneesmiddelen op de zeef achter (tabel 1). De uitgaven aan deze 11 geneesmiddelen groeiden de afgelopen 5 jaar gemiddeld met 23% per jaar (figuur 1). Door deze omzetontwikkeling is het kostenbeslag van de dure extramurale geneesmiddelen ten opzichte van het totaal snel gestegen. In 2001 werd nog 4,4% van de totale farmaceutische zorg uitgegeven aan deze geneesmiddelen. In 2005 kwam dit percentage uit op 8,7. Dit komt neer op € 350 miljoen en is daarmee aanzienlijk meer dan de geschatte omvang van de dure intramurale geneesmiddelen.

Momenteel bereidt de SFK de monitoring van dure intramurale geneesmiddelen voor waardoor er meer informatie beschikbaar zal komen over de kosten van deze geneesmiddelen.

Tabel 1: Dure extramurale geneesmiddelen in 2005

¹ Uitgaven 2005 mede op basis van GIP / College voor zorgverzekeringen

Figuur 1: Uitgavengroei dure extramurale geneesmiddelen vs. totaal farmaceutische hulp

via openbare apotheken