Erectiemiddelen: de rek is eruit

18-08-2006, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 144 Nr 33

Middelen bij erectiestoornissen kunnen ingedeeld worden in tabletten (pillen) en injecties in de penis. De erectiepillen, waartoe onder meer Viagra®, Cialis® en Levitra® behoren, zijn het afgelopen jaar in totaal 232.000 keer afgeleverd voor een bedrag van € 14 miljoen. Het gebruik van middelen die via een injectie in de penis worden toegediend is, in tegenstelling tot de afgelopen jaren, weer toegenomen. In 2005 hebben de apotheken 13.000 voorschriften voor penisinjecties verwerkt, 8% meer dan in 2004. De omzet aan deze middelen bedroeg € 941.000. In tegenstelling tot de erectiepillen worden de penisinjecties doorgaans wel vergoed door de zorgverzekeraar.

Viagra® verliest terrein

De potentiepil Viagra® (stofnaam sildenafil) van Pfizer is sinds jaren de populairste erectiepil, maar verliest marktaandeel aan de concurrentie (figuur 1). Met 147.000 verstrekkingen in 2005 is het middel 6% minder vaak afgeleverd dan in 2004. In totaal is het afgelopen jaar € 9 miljoen aan Viagra® uitgegeven. De grootste stijgers binnen de erectiemiddelen zijn Cialis® (tadalafil) van Eli Lilly en Levitra® (vardenafil) van Bayer. Het aantal voorschriften van Cialis® is toegenomen van 54.000 in 2004 tot 68.000 in 2005 (+28%). Hiermee neemt het middel 30% van alle verstrekkingen van erectiepillen voor rekening. De omzet van Cialis® is - geheel in lijn - evenzeer fors gestegen tot € 3,9 miljoen. Het gebruik van Levitra® is met een kwart toegenomen tot 16.000 verstrekkingen in 2005. Ook het erectiemiddel Androskat®, dat via injectie in de penis wordt toegepast, is vaker afgeleverd. Het aantal voorschriften nam toe met ruim 8% tot 12.000. De uitgaven aan Androskat® van € 863.000 worden volledig vergoed door de zorgverzekeraar.

Minder mannen aan de pil

In de eerste maanden van 2006 leverden de apotheken aan 42.000 mannen een erectiemiddel. Dit is 7% minder ten opzichte van dezelfde periode in 2005, toen 45.000 mannen een potentiestimulerend middel kregen. De daling van het aantal gebruikers is in overeenstemming met de beperkte groei in het aantal verstrekkingen van deze middelen. De SFK constateert hierbij dat het percentage mannen met een herhaalrecept voor een erectiemiddel in deze periodes is toegenomen. Waar in 2005 het aandeel herhaalreceptuur nog 60% betrof, is dit in 2006 gestegen tot 62%.

Viriel op de oude dag

Tot 40 jaar is het gebruik van erectiepillen beperkt. De meeste mannen die erectiemiddelen gebruiken, vallen in de leeftijdscategorie van 55 tot 65 jaar (38%). In 14% van de gevallen is de gebruiker 70 jaar of ouder. Uitgedrukt in het aantal genormeerde dagdoseringen (DDD) en rekening houdend met de populatieomvang per leeftijdsgroep worden potentiepillen het meest gebruikt door mannen van 65 tot 69 jaar. In 2005 werden in deze leeftijdscategorie gemiddeld 2,7 doseringen per 1.000 mannen per dag verstrekt (figuur 2). Op hogere leeftijd daalt dat uiteindelijk tot 1 dosering per 1.000 mannen per dag. Deze teruggang is terug te voeren op een afname van de gebruikerspopulatie.

Figuur 1: voorschriftenverdeling erectiemiddelen per kwartaal

Figuur 2: aantal genormeerde dagdoseringen erectiepillen per 1.000 mannen per dag in 2005