Top-10 van 2005

In 2005 hebben de openbare apotheken voor € 4.045 miljoen aan geneesmiddelen verstrekt die zijn opgenomen in het wettelijk verzekerde geneesmiddelenpakket. Van de totale geneesmiddelenuitgaven is 18% toe te schrijven aan de tien geneesmiddelen met de grootste geneesmiddelenomzet in ons land.

Ten opzichte van 2004 laat deze top 10 geen spectaculaire veranderingen zien. Evenals in 2004 wordt de top 10 van het afgelopen jaar aangevoerd door het cholesterolverlagende geneesmiddel atorvastatine met een omzet van € 147 miljoen (tabel 1). Van de derde op de tweede plaats staat het astma/COPD-middel Seretide® met een omzet van € 102 miljoen. De veelgebruikte maagzuurremmer omeprazol is één plaats gezakt en staat nu op de derde positie met € 89 miljoen. Hoewel omeprazol met 2,2 miljoen verstrekkingen in 2005 10% vaker is voorgeschreven dan in 2004, hebben de prijsverlagingen in lijn met het convenant ervoor gezorgd dat de uitgaven 9% lager uitvielen.

De uitgaven aan simvastatine, waarvan eveneens generieke, goedkopere varianten beschikbaar zijn, daalden van € 61 miljoen naar € 56 miljoen (-8%). Het aantal voorschriften van deze cholesterolverlager steeg met 20.000 tot 1,8 miljoen.

Nieuwkomers

Twee geneesmiddelen doen hun entree in de top 10. De uitgaven aan de maagzuurremmer esomeprazol (Nexium®), het broertje van omeprazol, zijn in 2005 gestegen van € 40 miljoen tot € 50 miljoen, een toename van 25%. De tweede nieuwkomer is de luchtwegverwijder tiotropium (Spiriva®). Sinds de introductie in 2002 nemen de uitgaven van dit geneesmiddel jaarlijks fors toe. In het afgelopen jaar is de omzet gegroeid van € 37 miljoen naar € 46 miljoen (+23%). Voor beide nieuwkomers in de top 10 geneesmiddelenuitgaven geldt dat de kostenstijging wordt verklaard door toename in het gebruik van de betreffende middelen.

Going up…

Net als in 2004 laat de selectieve bètablokker metoprolol ook in 2005 een grote omzettoename zien. De uitgaven zijn met 16% gestegen tot € 53 miljoen, waarmee het middel op de zesde plaats in de top 10 staat. De omzettoename is volledig toe te schrijven aan het toegenomen gebruik van het geneesmiddel (+27%) en is mede het gevolg van de afname van het gebruik van de selectieve bètablokker atenolol. In november 2004 adviseerde het NHG naar aanleiding van een discussie over de werkzaamheid van atenolol om in specifieke omstandigheden metoprolol voor te schrijven in plaats van atenolol. Opvallend is verder dat de uitgavenstijging van metoprolol in 2005 voornamelijk voor rekening van de zogeheten zoc-variant kwam, terwijl de stijging in 2004 juist op het conto van de oros-variant kwam.

…and down

De cholesterolverlager pravastatine (Selektine®) had evenals in 2004 een omzetdaling. In 2005 is € 18 miljoen minder aan pravastatine besteed, een afname van 29%. Deze daling heeft te maken met het vervallen van het octrooi op pravastatine in augustus 2004 en het op de markt komen van generieke varianten van het middel. Het aantal verstrekkingen van pravastatine nam met 4% maar licht af. Atorvastatine en simvastatine kenden juist een voorschriftenstijging van 19% respectievelijk 13%.

Uit de top 10 zijn sumatriptan (9) en losartan (10) verdwenen, ondanks het feit dat de uitgaven van beide middelen met respectievelijk bijna € 2 miljoen (4%) en ruim € 4 miljoen (11%) zijn toegenomen.

Tabel 1: Top 10 geneesmiddelenuitgaven (excl. BTW) via de openbare apotheek in 2005