Anti-epileptica en een ongewenste combinatie

Toename gebruik anti-epileptica

Het totaal aantal verstrekkingen van anti-epileptica is in de periode 2000 tot en met 2005 met 500.000 toegenomen tot 1,47 miljoen per jaar, een stijging van 51%. De drie meest voorgeschreven geneesmiddelen bij epilepsie zijn valproinezuur, carbamazepine en clonazepam (figuur 1). Een aantal anti-epileptica hebben overigens ook andere toepassingen.

Dure anti-epileptica

Het anti-epilepticum lamotrigine (merknaam Lamictal®) neemt binnen de groep op de lijst van het aantal verstrekkingen een bescheiden zesde plaats in. Dit beeld verandert echter radicaal bij het beschouwen van de uitgaven aan anti-epileptica (figuur 2). Lamotrigine kent van alle anti-epileptica de hoogste uitgaven. In het laatste kwartaal van 2005 was daarmee iets meer dan € 2,9 miljoen gemoeid. De tweede plaats wordt ingenomen door gabapentine (merknaam Neurontin®). Zeer sterk in opkomst is het geneesmiddel pregabaline (Lyrica®), dat pas sinds de tweede helft van 2004 in Nederland wordt verstrekt. Het middel is met 24.000 voorschriften in de laatste drie maanden van 2005 bijna even vaak is afgeleverd als lamotrigine. Als afgegaan mag worden op de patronen zullen de kosten aan pregabaline nog sterk stijgen. Aan de vergoeding door zorgverzekeraars van de drie laatstgenoemde middelen zijn voorwaarden gebonden.

Lamotrigine en pilgebruik

In een mededeling van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) in het Geneesmiddelenbulletin van februari 2006 ontraadt het CBG gelijktijdig gebruik van lamotrigine met combinatiepreparaten van progestageen en oestrogeen waarbij een pilvrije week wordt ingelast. Bij gecombineerd gebruik daalt de plasmaconcentratie van lamotrigine met ongeveer de helft. Gedurende de pilvrije week verdubbelt dat niveau weer naar normale waarde. Variaties van de plasmaspiegels van lamotrigine in deze orde van grootte zijn ongewenst. Het wordt daarom aanbevolen om bij vrouwen die lamotrigine gebruiken en een hormonaal anticonceptivum gebruiken te kiezen voor een anticonceptiepil met continue werking.

Nieuwe search van WINAp/SFK

Met behulp van een nieuwe search kan de apotheker patiënten opsporen aan wie de ongewenste combinatie van geneesmiddelen is verstrekt. Het blijkt om gemiddeld 0,65 patiënt per apotheek te gaan, bij 2 op de 5 apotheken komt één of meer van deze patiënten voor. Daarnaast reikt de search de apotheker gegevens aan om met de huisartsen het anticonceptiebeleid bij gebruik van lamotrigine te bespreken. De search is raadpleegbaar voor iedere SFK-deelnemer die voor 13 aaneengesloten maanden data heeft aangeleverd.

Figuur 1: Aantal verstrekkingen anti-epileptica per kwartaal (2000-2005)

Figuur 2: Uitgaven aan anti-epileptica per kwartaal (2000-2005)