Erectiemiddelen booming business

Middelen bij erectiestoornissen kunnen ingedeeld worden in tabletten (pillen) en injecties in de penis. De groei bij de erectiemiddelen is volledig toe te schrijven aan het gebruik van de pillen, zoals sildenafil (Viagra^®) en tadalafil (Cialis^®). De erectiepillen zijn in totaal 225.000 keer afgeleverd voor een bedrag van € 13 miljoen. Het gebruik van middelen die via een injectie in de penis worden toegediend is, net als in 2003, ook het afgelopen jaar verder teruggelopen. In 2004 hebben de apotheken 12.000 voorschriften voor penisinjecties verwerkt, 5% minder dan in 2003. De omzet aan deze middelen bedroeg € 891.000. In tegenstelling tot de erectiepillen worden de penisinjecties doorgaans wel vergoed door de zorgverzekeraar.

Marktaandeel Viagra^® slinkt

De potentiepil Viagra^® van Pfizer is en blijft veruit de populairste erectiepil, maar verliest marktaandeel aan de concurrentie (figuur 1). Met 155.000 verstrekkingen in het afgelopen jaar is het middel 5% minder vaak afgeleverd dan in 2003. In totaal is € 9,3 miljoen aan Viagra^® uitgegeven. De grootste stijgers binnen de erectiemiddelen zijn Cialis^® van Eli Lily en Levitra^® (stofnaam vardenafil) van Bayer. Cialis^® is het afgelopen jaar razendsnel opgerukt: het aantal voorschriften is meer dan verdubbeld van 22.000 in 2003 tot 54.000 in 2004. Inmiddels is dit middel goed voor meer dan een kwart van alle verstrekkingen aan erectiepillen en kent het een omzet van € 2,8 miljoen. Het gebruik van Levitra^® is gestegen van 5.000 verstrekkingen in 2003 tot 13.000 verstrekkingen in 2004. Het erectiemiddel Uprima^® (stofnaam apomorfine), dat in 2001 is geïntroduceerd door Abbott, wordt nauwelijks meer gebruikt. Het aantal voorschriften is meer dan gehalveerd en bedroeg in 2004 nog maar 2.700. De neergaande lijn was al in 2003 ingezet, toen het middel terugviel van 10.000 naar 6.000 afleveringen.

Viriliteit belangrijk voor alle leeftijden

Tot 40 jaar is het gebruik van middelen bij erectiestoornissen door mannen beperkt. De meeste mannen die erectiemiddelen gebruiken, vallen in de leeftijdscategorie van 55 tot 65 jaar (37%). Uitgedrukt in het aantal genormeerde dagdoseringen (DDD) en rekening houdend met de populatieomvang per leeftijdsgroep worden potentiepillen het meest gebruikt door mannen van 65 tot 69 jaar. In 2004 werden in deze leeftijdscategorie gemiddeld 2,5 doseringen per 1.000 mannen per dag verstrekt (figuur 2). Op hogere leeftijd daalt dat uiteindelijk tot 1 dosering per 1.000 mannen per dag.

Deutsche Kunden

Als wordt gekeken naar het aandeel dat erectiemiddelen innemen op het totale geneesmiddelengebruik, springen de drie grootste steden in Nederland er duidelijk uit. In Amsterdam bedraagt het aandeel verstrekte erectiemiddelen bijna het dubbele van het landelijke aandeel. Ook in Rotterdam en Den Haag ligt het aantal verstrekkingen verhoudingsgewijs 25% tot 30% boven het landelijke niveau. In Friesland, Drenthe en de omgeving van Zwolle is het aandeel het laagst (35% tot 40% onder het gemiddelde niveau). Deze verschillen kunnen voor een belangrijk deel te maken hebben met de grotere sociale controle op het platteland en de hogere mate van anonimiteit in de grote stad. Ook kan het erotisch aanbod in de hoofdstad een rol spelen. Een geheel andere regio die opvalt door de verkoop van relatief veel potentiemiddelen is Noord-Limburg, en dan met name het grensgebied met de oosterburen. Nader onderzoek wees uit dat Duitse mannen vanuit financiële overwegingen veelal hun recept voor een erectiemiddel willen inwisselen bij een Nederlandse apotheek.

Figuur 1: voorschriftenverdeling erectiemiddelen per kwartaal

Figuur 2: aantal genormeerde dagdoseringen erectiepillen per 1.000 mannen per dag in 2004