Omzet gemiddelde apotheek daalt met 5%

De gemiddelde apotheek verwerkte 73.800 voorschriften in 2004, 8% minder dan het jaar daarvoor (tabel 1). Het betreft omzet en voorschriften van geneesmiddelen die in het wettelijk verzekerde geneesmiddelenpakket vallen.

Oorzaken

In al de tijd dat de SFK het geneesmiddelengebruik in Nederland monitort, is het niet eerder voorgekomen dat de apotheekomzet een daling laat zien. Structurele factoren zoals de vergrijzing van de bevolking, de verschuiving van de zorg van het ziekenhuis naar de thuissituatie en het op de markt komen van nieuwe, duurdere geneesmiddelen zorgen voor een aanhoudende stijging van de geneesmiddelenuitgaven. De omzetafname in 2004 is terug te voeren op drie factoren:

• bezuinigingen op het wettelijk verzekerde geneesmiddelenpakket per 1 januari 2004: het inperken van de vergoedingsaanspraken voor anticonceptiva en medicatie bij de eerste IVF-behandeling, alsmede het niet langer vergoeden van zelfzorggeneesmiddelen, heeft geleid tot minder verstrekkingen en omzet van deze middelen via de apotheken;
• prijsverlagingen bij generieke receptgeneesmiddelen in lijn met het convenant dat is gesloten tussen VWS, de KNMP, Zorgverzekeraars Nederland en de Bogin;
• een bovengemiddelde groei van het aantal apotheekvestigingen in ons land.

Buiten-WTG segment sterk uitgedund

Sinds januari 2004 worden de kosten van zelfzorggeneesmiddelen die voor chronisch gebruik worden voorgeschreven niet meer vergoed door de zorgverzekeraar. Het aantal Buiten-WTG geneesmiddelen dat een gemiddelde apotheek heeft verstrekt, is in het afgelopen jaar meer dan gehalveerd. Waar een apotheek in 2003 nog 10.600 keer een Buiten-WTG middel afleverde, zijn deze middelen in 2004 nog maar 4.300 keer verstrekt. De kosten die zijn gemoeid met deze middelen bedragen € 73.000 per apotheek, 37% minder dan een jaar eerder. Hierbij moet worden opgemerkt dat bij het gebruik van laxantia, calciumtabletten en antihistaminica op grote schaal is uitgeweken naar - in sommige gevallen duurdere - receptplichtige geneesmiddelen (WTG) die wel worden vergoed. De Minister van Volksgezondheid heeft daarom besloten om per 1 januari 2005 verschillende van deze zelfzorggeneesmiddelen onder voorwaarden weer voor vergoeding in aanmerking te laten komen.

Lagere vergoeding per apotheek

Van de totale omzet van € 2.256.000 is 20%, ofwel € 449.000, bestemd als vergoeding voor de apotheek. Mede door het wegvallen van een groot deel van de inkomsten aan marge op Buiten-WTG geneesmiddelen (-41,6%), ligt de apotheekvergoeding 6,2% lager dan in 2003. De belangrijkste inkomstenbron voor de apotheek is de receptregelvergoeding (€ 424.000). Dit is de vaste vergoeding die de apotheek in rekening mag brengen bij het verstrekken van een WTG-geneesmiddel. De receptregelvergoeding bedroeg in 2004 € 6,10 en is hiermee gelijk gebleven aan de hoogte van de vergoeding in 2003 (met uitzondering van de periode september – december 2003 toen de maatregel De Geus tijdelijk werd ingevoerd en de receptregelvergoeding € 6,30 bedroeg). Ook voor 2005 is de receptregelvergoeding vastgesteld op € 6,10. Hoewel landelijk gezien het aantal WTG-verstrekkingen is gestegen van 117 miljoen in 2003 (waaronder 3 miljoen verstrekkingen aan anticonceptiva en IVF-medicatie binnen het verzekerde pakket) tot 119 miljoen in 2004, heeft de groei van het aantal apotheken ervoor gezorgd dat het aantal doktersrecepten per apotheek een half procent lager ligt. De SFK constateert dat receptgeneesmiddelen gemiddeld voor een kortere periode worden voorgeschreven. In 2003 kregen patiënten gemiddeld voor 48 dagen geneesmiddelen mee, terwijl dit het afgelopen jaar 46 dagen betrof. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn het inperken van de vergoedingsaanspraken voor anticonceptiva en het van vergoeding uitsluiten van Buiten-WTG-geneesmiddelen.

Tabel 1: omzet farmaceutische hulp per apotheek in 2004