De Top-10 van 2004

De uitgavendaling bij omeprazol en simvastatine is terug te voeren op forse prijsverlagingen bij de generieke varianten van de betreffende middelen. Omeprazol generiek daalde gemiddeld 64% in prijs; simvastatine generiek 70%. De prijsdalingen volgen op het geneesmiddelenconvenant dat per 1 februari 2004 is ingevoerd.

Verschuivingen

De openbare apotheken hebben in 2004 voor € 3.868 miljoen aan geneesmiddelen verstrekt, die zijn opgenomen in het wettelijk verzekerde geneesmiddelenpakket. Van de totale geneesmiddelenuitgaven is 18% toe te schrijven aan de tien geneesmiddelen met de grootste geneesmiddelenomzet in ons land. In de afgelopen jaren wijzigde de samenstelling van deze top 10 nauwelijks. Bovenaan nam de maagzuurremmer omeprazol steevast de eerste plaats in, met de cholesterolverlagers simvastatine en atorvastatine op de tweede respectievelijk de derde positie. In 2004 heeft de top 10 echter een substantiële gedaanteverwisseling ondergaan.

De top 10 in 2004 wordt aangevoerd door het cholesterolverlagende middel atorvastatine met een omzet van € 124 miljoen (tabel 1). Omeprazol is van de troon gestoten en staat nu op de tweede plaats met € 98 miljoen. Hoewel omeprazol in 2004 net zo vaak is voorgeschreven als in 2003 (2 miljoen keer), hebben de prijsverlagingen bij de generieke varianten van het middel ervoor gezorgd dat de uitgaven bijna halveerden. De derde plaats wordt ingenomen door het astma/COPD-middel Seretide^® met een omzet van € 89 miljoen. De uitgaven aan simvastatine daalden van € 127 miljoen naar € 61 miljoen. Hierdoor is het middel van de tweede naar de zesde positie gezakt, terwijl het aantal voorschriften met 90.000 steeg tot 1,6 miljoen.

Nieuwkomers

Twee geneesmiddelen doen hun entree in de top 10. De uitgaven aan de selectieve bètablokker metoprolol zijn in het afgelopen jaar toegenomen van € 37 miljoen tot € 46 miljoen, een stijging van 25%. Het middel is weliswaar vaker verstrekt (+ 262.000 voorschriften), maar de uitgaventoename is hoger dan op basis van de stijging in de voorschriften zou worden verwacht. Metoprolol is een middel dat de bloeddruk verlaagt, de hartslag vertraagt en de zuurstofbehoefte van het hart vermindert. De omzetstijging bij metoprolol komt voornamelijk voor rekening van de zogeheten oros-variant waarbij er sprake is van een specifiek gereguleerd afgifteprofiel. Vanwege de verschillen in de afgiftesystemen die van de werkzame stof metoprolol in de handel zijn, is er sprake van beperkte onderlinge uitwisselbaarheid tussen de varianten. De tweede nieuwkomer is het bloeddrukverlagende middel losartan (Cozaar^®). Met € 40 miljoen staat het middel op de tiende plaats. De omzet van losartan is met € 5 miljoen toegenomen tot € 40 miljoen.

Stijgers en dalers

Binnen de top 10 laten Seretide^® (+ 19%) en de maagzuurremmer Pantozol^® (+ 24%) een hoge uitgavenstijging zien. In beide gevallen wordt de stijging verklaard door een evenredige toename in het gebruik van de betreffende middelen. De cholesterolverlager Selektine^® die in 2002 en 2003 nog de grootste groei in uitgaven kende, had in 2004 een omzetdaling van 6%. Deze daling heeft te maken met het vervallen van het octrooi op pravastatine in augustus 2004 en het op de markt komen van generieke varianten van het middel. In het vierde kwartaal van 2004 bedroeg 84% van alle verstrekkingen van pravastatine de generieke variant.

Tabel 1: Top-10 geneesmiddelenuitgaven (exclusief BTW) via de openbare apotheek in 2004

* tussen haakjes is de positie van de Top-10 van 2003 vermeld.