Uitbuiken onder de kerstboom
24 december 2004, Pharmaceutisch Weekblad, Jaargang 139 Nr 52
Vooral rond de kerstdagen treden er acuut maagklachten op. Men kan last krijgen van overtollig maagzuur door het vele eten en drinken tijdens de feestdagen. De buik voelt dan pijnlijk aan. Een andere klacht die kan optreden, is oprispend maagzuur. Oprispend maagzuur ontstaat als de sluitspier tussen maag en slokdarm minder goed sluit. De consumptie van scherpe kruiden, koffie, alcohol, chocola en pepermunt kan dit probleem veroorzaken. Ook strak zittende kleding, bijvoorbeeld ten gevolge van veel eten, kan leiden tot oprispingen.
Middelen tegen maagzuur zonder recept
Bij de drogist of in de apotheek is een aantal vrij verkrijgbare geneesmiddelen beschikbaar die bij brandend maagzuur of zure oprispingen worden gebruikt. Via de openbare apotheken worden Antagel® en Rennie® verreweg het meest verkocht voor kortdurende maagzuurklachten. Antagel® en Rennie® behoren tot de groep antacida. Antacida zijn basische verbindingen die het zuur in de maag neutraliseren. Daarnaast wordt ook ranitidine (Zantac®) gebruikt tegen overtollig maagzuur. Dit geneesmiddel behoort tot de groep H2-receptorantagonisten; geneesmiddelen die de zuurproductie door de mestcellen in de maagwand blokkeren.
Antagel® en Rennie®
In 2003 zijn de vrij verkrijgbare antacida zoals Antagel® en Rennie® 237.000 keer verstrekt via de apotheken. Hierbij moet worden opgemerkt dat de SFK slechts over een beperkt deel van de aflevergegevens van handverkoopartikelen beschikt. Daarnaast wordt een groot deel van deze middelen via de drogisterijen verkocht. Het totale gebruik zal dus hoger liggen. Aan de hand van de bij de SFK beschikbare data kan worden vastgesteld dat deze geneesmiddelen vaker worden verstrekt in december dan in enige andere maand (figuur 1). Na het nuttigen van vele pepernoten, marsepein, kerstkransjes en copieuze diners behoeft men blijkbaar wat hulp om goed te verteren.
Zantac® 75 mg
De meeste H2-receptorantagonisten zijn alleen op recept in de apotheek verkrijgbaar. Alleen van ranitidine zijn de tabletten met de sterkte 75 mg zonder recept verkrijgbaar. Ook het gebruik van dit geneesmiddel is in december beduidend hoger dan in de rest van het jaar. In die maand wordt ranitidine 75 mg anderhalf maal zo vaak verstrekt als anders. De meeste verstrekkingen van ranitidine die in het apotheeksysteem worden geregistreerd, betreffen de sterkere varianten waarvoor een recept nodig is.
Piek bij 32-jarige vrouwen
De meeste mensen die maagzuurklachten met behulp van een geneesmiddel willen bestrijden, zijn vrouwen tussen de 25 en 40 jaar. De absolute uitschieter ligt bij dames van 30, 31 en 32 jaar (figuur 2). Zij nemen 40% van de verkoop van alle Rennie®, Zantac® en andere vrij verkrijgbare maagmiddelen voor hun rekening. Het is waarschijnlijk dat niet het eetpatroon van deze vrouwen bepalend is voor het toegenomen gebruik van de maagmiddelen in deze leeftijdsgroep, maar dat zwangerschap de oorzaak is. Doordat de dikker wordende buik tegen de onderkant van de maag drukt, kan dit leiden tot brandend maagzuur.
Figuur 1: aantal verstrekkingen van vrij verkrijgbare maagmiddelen via de openbare apotheek per dag (1 bolletje = 1 dag)
Figuur 2: verdeling van het aantal verstrekkingen van vrij verkrijgbare maagmiddelen in 2003, onderverdeeld naar leeftijd en geslacht
Bron: Stichting Farmaceutische Kengetallen
Dit is een publicatie van de Stichting Farmaceutische Kengetallen.
Overname van tekst, gegevens, tabellen of grafieken is toegestaan mits
onder volledige bronvermelding.