Benzodiazepines weer in opmars

Ook indien gekeken wordt naar het aantal standaard dagdoseringen (DDD's = defined daily dose) is het gebruik ten opzichte van 2002 toegenomen met 1,1%. Dat lijkt weinig, maar dat zijn er 2,35 miljoen op een totaal van 219 miljoen, zo blijkt uit de cijfers van de Stichting Farmaceutische Kengetallen (SFK).

Stijging voortgezet in 2004

De trend zet zich ook na 2003 voort. In het eerste halfjaar van 2004 wordt een stijging in het gebruik gezien ten opzichte van de cijfers van het eerste half jaar van 2003. Het aantal voorschriften lag 2,7% hoger dan in dezelfde periode van 2003, terwijl het aantal DDD’s met 0,9% toenam. Omdat het aantal voorschriften relatief meer toeneemt dan het aantal DDD’s is het gemiddelde aantal DDD’s per voorschrift in het eerste half jaar met 1,7% afgenomen tot 19,78. Deze trend heeft zich de afgelopen jaren wel doorgezet. In het eerste half jaar van 1999 bedroeg het aantal DDD’s per voorschrift nog 20,70. Hoewel de daling in vijf jaar tijd niet spectaculair is, kan wel worden geconstateerd dat er telkens minder benzodiazepines per keer worden verstrekt.

Weinig verschuiving in top-10

Er is weinig veranderd in de voorkeur van de voorschrijvers en gebruikers van benzodiazepines. In de eerste helft van 2004 voert oxazepam de ranglijst bij de voorschriften aan met 26,1% tegen 26,0% in 2002. Indien gekeken wordt naar ddd’s staat ook nu temazepam aan kop met een aandeel van 20,6% tegen 20,3% in 2002. (tabel1). Dit verschil wordt verklaard door het feit dat het gemiddeld daggebruik van oxazepam in Nederland veel lager is dan de internationaal vastgestelde standaarddagdosering.

De in 2002 geconstateerde stijging van de aan de benzodiazepines verwante slaapmiddelen zopiclon en zolpidem, die wel tot de groep benzodiazepines worden gerekend, zet onverminderd voort. Dit gaat ondermeer ten koste van het al oude slaapmiddel nitrazepam, dat het aandeel bij de voorschriften zag afnemen van 5,0% naar 4,5%.

Hoger gebruik bij ouderen en vrouwen

In 2003 waren bijna 44,8% van de benzodiazepinevoorschriften bestemd voor personen van 65 jaar en ouder; bij de mannen bedroeg dit percentage 34,6 en bij de vrouwen 49,3%. De gemiddelde Nederlander ontving vorig jaar 0,69 benzodiazepinevoorschriften, voor mannen waren dit er 0,44 en voor vrouwen 0,93. Figuur 1 laat zien hoe dit aantal met de leeftijd toeneemt tot gemiddeld 1,78 bij mannen van 75 jaar en ouder en tot 3,58 bij vrouwen in dezelfde leeftijdscategorie. Het gemiddeld aantal ddd’s per persoon vertoont eenzelfde patroon.

Tabel 1: Top-10 benzodiazepines in de eerste helft van 2004

Figuur 1: benzodiazepines per persoon naar leeftijd en geslacht in 2003